Sobitjon Inog’omov tibbiyot qurilmalarida

8.1-rasm.
Xolter o’lchash asbobining umumiy ko’rinishi. 
 
Xolter yurak ish faoliyatini sutka davomida nazorat va analiz qilish uchun 
qanday qo’llaniladi? O’lchash vositasi bemorning bel-ko’krak qismiga maxsus 
g’ilofga joylashtirilgan xolterni qo’yiladi uning elektrodlari belgilangan joyga ulab 
qo’yiladi va u sutka davomida normal xayot sharoitida olib yuriladi. O’lchash 

---

106 
vositasiga olib yurish davomida suv tegmasligi va nam tortmagi so’raladi. Yurak 
ish faoliyatini sutka davomida bunday kuzatish jarayonlari birinchi marta 1961 
yilda qo’llanilgan bo’lib, amerikalik-ixtirochi olim Norman Djenifer Holter 
sharafiga Xolter kuzatishlari deb ataladi.
Nima uchun Holter kuzatishlari kerak degan savol tug’iladi. Odatda, yurak 
qon-tomir kasalliklari bo’lgan bemorlarda vrachga bormagan xolatlarda 
kasallikning har xil muammolari yuzaga kelishi mumkin. Vrachga borganda esa 
kasallik xolatida bo’lgan barcha o’zgarishlar vrachga to’liq tushuntirib berilmaydi
va o’sha vaqtda olingan elektrokardiogramma natijalari oldigi bo’lgan 
o’zgarishlarni bermaydi. Bundan tashqari, olingan elektrokardiogramma yurak 
faoliyatidagi miokardning 3 tadan 10 tagacha bo’gan qisqarishlarini kuzatish 
mumkin. Bir sutka davomidagi yurak qisqarishlari soni esa 100 ming martini 
tashkil qiladi. Ana shunday yurakdagi muhim patologig o’zgarishlarni sutka 
davomida nazorat qilish uchun Holter kuzatishlaridan foydalaniladi. Holter 
elektrodlarini o’rnatish 8.2-rasmda tasvirlangan. 
8.2-rasm.
Holter o’lchash asbobining elektrodlarini
joylashtirishning umumiy ko’rinishi. 
Holter kuzatishlari sutka davomida o’tkazilgandan keyin u bemordan yechib 
olinadi va maxsus komp’yter programmasi asosida olingan natijalar taxlil qilinadi. 

---

107 
Olingan natijalarda yurak faoliyatidagi barcha o’zgarishlar: yurakning 
qisqarishlari, ularning umumiy soni, vaqt birligi ichidagi o’zgarishi va xokazolar 
hammasi kuzatiladi. Holter kuzatishlari uchun qo’llaniladigan qurilma yurakdagi 
barcha patologik o’zgarishlarni registrasiya qilish asosida qon bosimi kasalligini, 
ateroskleroz, infarct miokard va boshqa kaslliklarni davolashda qo’llaniladi. Holter
kuzatishlari yordamida olingan patologik o’zgarishlar va yurak ish faoliyatidagi 
barcha buzilishlar hozirgi vaqtda qo’llanilayotgan boshqa kardiologik diagnostika 
usullari bilan olib bo’lmaydi. 
Holterni kuzatish oddiy va xavfsiz protsedura hisoblanadi. Holter 
kuzatishlarini o’tkazish uchun, siz shifokorga ikkita marotaba tashrif buyurishga 
to’g’ri keladi. Birinchi, bemor uchun dasturlashtirilgan programma tanlash va 
Holterni o’rnatish. Buning uchun vrachdan 15-20 minut vaqt talab qilinadi. Bir 
sutkadan keyin Holter yechib olinadi va undagi olingan natijalar kasetalardan 
o’qiladi va analiz qilinadi (8.3-rasm). Bular uchun ham shifokordan yarim soat 
vaqt talab qilinadi. a yo'lga birinchi tashrifi Holter, bu tartibi bir chorak soat vaqt 
o'tganida ko'p bo'lmagan oladi. Bir kun Holter olib tashlangan bo'lishi kerak va 
uning yozuvlar bir tahlil qilish. shifokor bu harakatlar, odatda, taxminan yarim 
soat yoki bir soat davom etadi - yanada murakkab hollarda. Zamonaviy klinikalar 
ko'pincha Holter kuzatishlarini uy sharoitida o'tkazishni taklif qiladi. Bu keksa va 
harakatsiz bemorlar uchun juda qulay hisoblanadi.

---

108