Щзбекистон республикаси олий ва щрта махсус таoлим вазирлиги

4.2. Tekislikning proeksiya tekisliklariga nisbatan turli vaziyati

Tekislik proeksiya tekisliklariga nisbatan umumiy va xususiy vaziyatda joylashishi mumkin.

Umumiy vaziyatdagi tekisliklar proeksiya tekisliklariga nisbatan qiya joylashgan bo‘ladi. 4.2-shaklda berilgan tekislik umumiy vaziyatdagi tekislikka misol bo‘ladi. Bu tekislik proeksiya tekisliklari bilan kesishib izlar uchburchagini (_x,_y,_z) hosil qiladi.
Xususiy vaziyatda joylashgan tekisliklar proeksiya tekisliklariga nisbatan parallel yoki perpendikulyar joylashgan bo‘ladi.
Agar tekislik proeksiya tekisliklaridan birortasiga perpendikulyar bo‘lsa, bu tekislik proeksiyalovchi tekislik deyiladi.

a) b)
4.2-shakl
P₁ tekislikka perpendikulyar bo‘lgan  tekislikni (4.3,a,b-shakl) gorizontal proeksiyalovchi, P₂ tekislikka perpendikulyar  tekislikni (4.3,v,g-shakl) frontal proeksiyalovchi va P₃ tekislikka perpendikulyar bo‘lgan T tekislikni (4.3,d,e-shakl) profil proeksiyalovchi tekislik deyiladi.
Proeksiyalovchi tekislikning quyidagi muhim xossasi mavjud: proeksiyalovchi tekislikda yotgan har qanday geometrik elementlar, masalan, nuqta, to‘g‘ri chiziq va tekis shaklning bitta proeksiyasi tekislikka proeksiyalovchi tekislik iziga to‘g‘ri chiziq ko‘rinishida, boshqa proeksiyalari esa aslidan qisqarib proeksiyalanadi (4.3-shakldagi △AVS tekislik).
Agar proeksiyalovchi tekislik proeksiyalar tekisligiga parallel bo‘lsa, u holda tekislikda yotgan tekis shaklning proeksiyalar tekisligiga proeksiyasi o‘ziga teng bo‘ladi. Bunday tekisliklar gorizontal , frontal  va profil  tekisliklarga bo‘linadi va ularning P₁, P₂ va P₃ tekisliklar sistemasida ikkita izi tegishli proeksiyalar o‘qiga perpendikulyar joylashadi (4.4-shakl).

a) b)