Shuningdek, 0 ‘zbekistonda fizika va texnikaning taraqqiyoti

2 . 

A ylanm a  harakatni  friksion  u zatish . 

Friksion  uzatishda  ikki 

g'ildirak bir-biriga m a’lum bir kuch bilan qisib qo'yiladi  (44-  rasm). 

G 'ildiraklardan   biri dvigatel yordam ida aylantirilganda g'ildiraklar

80

---

44-  rasm.

orasida ishqalanish  mavjudligi  tufayli  ikkinchi g'ildirak ham  aylana 

boshlaydi.

B unday  u zatish n i  tikuv  m ash in alarid a  m a sh in an in g   k atta 

g'ildiragi  bilan  g ‘a lta k k a ip   o ‘raydigan  kichik  g'ildirak  orasida 

kuzatish  m um kin.  U zatiladigan  q u w at  u n ch a  katta  bo'lm agan 

hollarda friksion uzatish qo'llaniladi.  Chunki q u w at katta bo'lganda 

har  ikkala g 'ildirak bir-biriga ju d a   katta  kuch  bilan  qisilishi  kerak. 

Bu  hoi,  oxir  oqibatda,  g'ildiraklar  o'm atilg an  valning  bukilishiga 

va  m ashinaning buzilishiga olib kelishi  m um kin.

3.