Shuningdek, 0 ‘zbekistonda fizika va texnikaning taraqqiyoti

0

 

2

 

щ   2

bo‘ladi, bundan bitta molekulaning massasi

3 kT m  

/u \

= 

- 2

T

 

(  

}

ga teng bo'ladi.  (b) dan  m0 ning qiymatini  (a) ga keltirib qo'ysak,  u holda 

molekulaning o'rtacha kvadratik tezligi uchun quyidagiga ega bo'lamiz:

v*= j 3kT-2E  _  12E

3kT m 

V  

m

Hisoblash:

v* ~  /2’3’2'1

° 3

 J  s  565— .

V 

210

'   kg 

s

2

- masala. 

20

 m chuqurlikdagi ko'lning tubidan havo pufakchasi suv sirtiga

ko'tarilganda uning hajmi necha marta ortadi? Atmosfera bosimi  10s Pa deb oling.

kg 

m

Berilgan:  h = 20  m,  p =  10

3

  —  ,  g =  9,8  -у ,  p  =  10

5

  Pa.

m 

s

Topish kerak:  VJ Vt  — ?

Yechilishi: Ko'ldagi suvning istalgan qatlamidagi temperaturani doimiy 

desak, u holda Boyl — Mariott qonuniga ko'ra

bo'ladi, bunda p — suv ostidagi pufakcha ichidagi  havo bosimi, p2 — suv 

sirtiga  ko'tarilgandagi  pufakcha  ichidagi  havo  bosimi,  V2 — suv  sirtidagi 

pufakcha hajmi,  Vt — suv ostidagi pufakchaning hajmi. Suv sirtidagi pufakcha 

ichidagi havo bosimi tashqi atmosfera bosimiga teng bo'ladi, ya’ni p2 =  pQ, 

u holda yuqoridagi tenglik

р ^ = р 0У2

bo'ladi.  Shuningdek, suv ostidagi pufakcha ichidagi havo bosimi

Pi = Pn+  PSh,

bu yerda pgh gidrostatik, ya’ni suyuqlik ustunining bosimi. Bu bosim ifodasini 

oldingi tenglikka qo'yib, quyidagi ifodaga ega bo'lamiz:

320

---

bundan

Hisoblash: