Шодиев акбар ашурович бухгалтерия ҳисобининг хусусиятлари

Калькуляция қилиш- корхона маҳсулотлари, бажарилган иш ва хизматларнинг таннархини пул кўрсаткичида ҳисоблаш усулида намоён бўлади. Корхоналар ихтиёрида турли-туман моддий қийматликлар, меҳнат воситалари, пул маблағлари ва бошқалар бўлади. Уларнинг ҳолати ва харакати устидан кузатиш ва назорат олиб бориш, бухгалтерия ҳисобининг асосий функцияларидан бири ҳисобланади. Мол етказиб берувчилардан келтирилаётган материал, хом-ашё, ярим тайёр маҳсулотлар, ёқилғи ва бошқа моддий қийматликларнинг таннархи ҳам калькуляция қилинади.
Ҳисобварақлар тизими ёрдамида бухгалтерия ҳисоби объектларини иқтисодий мазмунига қараб умумлаштирилади. Ҳисобот даври мобайнида хўжалик фаолиятини амалга ошириш жараёнида турли-туман муомалалар содир бўлади. Улар ҳисобварақлар тизимидан фойдаланиб хўжалик муомалаларининг маълум иқтисодий мазмунига қараб умумлаштирилади.
Иккиёқлама ёзув - корхоналарда содир бўлган хўжалик муомалаларини ҳисобварақларда акс эттириш усулидир. Содир бўлган хўжалик муомалалари бир вақтнинг ўзида бир ҳисобварақнинг дебетига ва иккинчи бир ҳисобварақнинг кредитига ёзиб борилади.
Баланс ёрдамида корхонанинг қандай маблағларга эга эканлиги, қаерларга жойлаштирилганлиги, улар қандай манбалардан ташкил топганлиги тўғрисидаги маълумотлар умумлаштирилади. Баланс француз тилидан таржима қилинганда «мувозанат» деган маънони билдиради.
Ҳисобот ёрдамида корхонадаги айрим бўлинмалар хўжалик фаолиятининг умумий кўрсаткичлари, хўжалик фаолияти махсус томонларининг тавсифи аниқланади. Маълум даврга бўлган хўжалик фаолиятини акс эттирувчи умумлаштирилган хўжалик жараёни ва муомалаларини уларнинг иқтисодий мазмунига қараб маълум тартибда гуруҳлаштирадиган ва ўзаро алоқадорлигини таъминлайдиган кўрсаткичларни акс эттирувчи шакллар йиғиндиси ҳисобот деб аталади.
Кўрсатиб ўтилган усуллар ёрдамида бухгалтерия ҳисобида хўжалик жараёни ва муомалалари устидан ёппасига узлуксиз кузатиш олиб бориш, уларни хужжатларда қайд қилиш, ҳисоб маълумотлари хўжалик фаолиятининг ҳақиқий аҳволига мувофиқ келиши устидан жорий кузатиш ва назорат олиб боришга эришилади.