Shaydullaev shapulat bazarovich

Sopolli madaniyatining piktografik belgi-ѐzuvlari. YOzuv - ilkssivilizatsiyalarning asosiy belgisi hisoblanadi. Bizning fikrimizcha, ilk shaharlar bilan bir tarixiy jaraѐnda vujudga keladigan ilk davlatlar boshlangich ѐzuv usuli, ya’ni inson o‘z fikrini ifoda etishisiz davlatning ham vujudga kelishi mumkin emas.
Jarqo‘ton ѐdgorligidan 47 xil sopollarga bitilgan belgi topildi. Sopollarda chizilgan ushbu belgilarni piktografik ѐzuv deb atash haqiqatga yaqin. Birinchidan ular nihoyatda kam, ikkinchidan ushbu tasvirlarning tarqalish geografiyasi ancha keng, yaьni Sopolli madaniyatiga turdosh bo‘lgan madaniyatlarga xos bo‘lgan odat. Ushbu ѐzuvlarni kulollarning usta belgisi deyilganda, har bir ѐdgorlikda ushbu belgilarning o‘ziga xoslik an’analari saqlangan bo‘lar edi. YOki, patriarxal oilalarining totem belgisi deb atalsa tarqalish geografiyasi bunchalik keng bo‘lmasligi, har bir ѐdgorlikka xos patriarxal oilalarning boshqa joylarda uchramaydigan an’anaviy belgilari bo‘lishi lozim. Demak, Sopolli madaniyati kulolchiligida uchraydigan bu belgilarni piktografik ѐzuv deb atash haqiqatga yaqin.
Jarqo‘ton piktografik belgi-ѐzuvlari orasida xoch, omoch, arava, narvon, aylana tasviri eng ko‘p uchraydigan belgilar hisoblanadi. Markaziy Eronda joylashgan SHaxdod ѐdgorligi piktografik ѐzuvlari orasida ham ifodali
ѐzuvning uchrashi O‘rta Osiѐ va Eron piktografik ѐzuvlaridagi parallelliklar xususida gapirishga imkon yaratadi.