Шассининг асосий қурилмалари



Download 2,06 Mb.
bet9/37
Sana25.02.2022
Hajmi2,06 Mb.
#255589
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   37
Bog'liq
3 Chassis Devices узб(Оформ)

Сирпанувчи бирикма


Автомобил вазни ошганда ёки нотекис йўлдан ҳаракатланганда, узатмалар қутиси маркази ва орқадаги вал кардан вали бурчаги каби алмашади. Демак, вал ўзунлигини ошириш керак. Сирпанувчи бирикма деб, қувватни айланиш йўналиши буйича етказиб бериб, вал ўзунлигини назорат кила оладиган шлицдан иборат тузилмага айтилади. Сирпанувчи бирикма 10~12 жуфт шплинтдан иборат ва унинг ишкаланиш масофаси тахминан 12
~20 мм ни ташқил этади (1-16-расм).
Прослушать


Рисунок 1-16 скользящее соединение slip joint


1-16-расм. Сирпанувчи бирикма




  1. Универсал шарнир




(а) Вазифалари
универсал шарнир – бу маълум бир бурчак остида бириктирилган икки валга қувватни осон етказиб бериш тизими. Чунки автомобил орқа вали пружина туфайли тепага ва пастга тебранади ва қувват етказиб берувчи вал бурчак ҳам ўзгаради, унинг вазифаси – шу ходисани камайтириш. Қуйидаги турлари мавжуд:

① крестсимон (бутсимон) шарнир


цапфа бирикмаси
③ эгилувчан бирикма
④ тенг бурчак тезликлар шарнири (ТБТШ)

Кундаланг вал



Кундаланг таянч


Сурков фитинги

шплинт

Чангдан сакловчи зичлаш

Figure 1-17 Cross type universal joint




Игнали гилдиракли подшипник






1-17-расм. Бутсимон универсал шарнир



 Универсал бутсимон шарнир
У ошик-мошиклар бирикиши деб ҳам аталади ва унинг тузилиши оддий, у аник ишлайди ва катта қувватни етказиб бериши мумкин, ундан кўпинча фойдаланилади. У кундаланг валлар (ёки ургимчак) ва марказда иккита вилкадан иборат. Вал хочи ва вилка ғилдиракли подшипник орасида бирлаштирилган. Крестсимон вал болгаланган махсус пўлатдан ясалган. Мустахкамлиги ва ейилишга чидамлилигини ошириш максадида цапфа юза қисми универсал шарнирда мустахкамланади (1-36-расм), узатма вал бурчакли тезликда айланади, бунда узатма вал валнинг хочи бурчагига мувофик ўзгаради.

1-18-расм. Кесишиши бурчаги ўзгариши ва бурчак тезлиги ўзгариши.


Фараз килинг, бошловчи ва бошқарилаётган валлар α бурчаги остида кесишмокда. Бошловчи вал ω бурчак тезлигида айланмокда (1-16-расмнинг (а) пунктида). Вилка асосий тезлиги rω га етмокда, бошқарилаётган валда кундаланг вал радиуси r·cos α бўлмокда. Бурчак тезлиги га тенг ва бошқарилаётган вал бурчак тезлиги ошади. Ундан ташқари, (1-18-расм (б) пунктида) у ω·cosα га етмокда, бошқарилаётган вал бурчак тезлиги касаяди.


  1. Цапфа шарнири

Цапфа шарнири универсал шарнир ва муфта бирикмасининг аралашган тури хисобланади. Ён томондаги кузов стволи ички томонидан икки ариқча мавжуд, ўша ернинг ўзида вал бошқа томонининг охирги қисмида шарли таянч жойлашган. Шплинтда шарли така игнали ғилдиракли подшипникка бириктирилган. Қувват бериб ва, шу пайтнинг ўзидаёк, йўналишни валга ҳаракатлантириб кузов ичига ўрнатилади. Ундан ташқари, ички кузовдаги пружина кардан валини олдинга ёки орқага силжишдан сақлайди (1-19-расм).


1-19-расм. Цапфа шарнири




  1. Эгилувчи бирикма

Эгилувчи бирикма деб, нашапоя материяси ёки 2 га бўқилган камарни сақлайдиган қурилма, уч вилкали кистирма уни эгилиш ёки марказдан кочирма кучга чидамли бўлиши учун пухта маҳкамлайди. Демак, ишкаланиш бўлмайди ва қўшимча ёқилғи қуйиш зарурати ҳам йўқ ва айланиш тинчланади. Лекин бурчак 7~10° дан катта бўлса, икки вал орасида бурчак кесишувини амалга ошириш кийин ва ёкиш самарадорлиги пасаяди.

илашма




вилка

Халка маркази

1-20-расм. Эгилувчи бирикма 1-21-расм. ТБТШ Принципы


Ундан ташқари, камчилиги – енгил тебраниш сезилади, чунки ҳаммасини марказга йигиш кийин. Резина халкадан фойдаланиб, бу камчиликларни камайтириш учун, 1-20-расмда кўрсатилганидек, ҳаммасини марказга йигинг, ва хар кандай холатда муфта бирикмаси бошқа воситалар билан қўлланилади.


  1. Тенг бурчак тезлиги шарнири

Олдинги ғилдиракларда юритмада тенг бурчак тезлиги шарнири, асосан, узатманинг охирги пасаювчи босқичига уланган юритувчи валга ўрнатилади ва ғилдиракларга қувватни утказиш учун қўлланилади. 1-21-расмда кўрсатилганидек, у хар доим бир хил тезликда қувват етказиб беради, бунда у бошловчи ва бошқарилувчи валлар туташиш нўқтасини икки вал кесишув бурчак чизиғини тенг бўлинишда сақлайди. (1-22-расм)

Оралик вал

Бошловчи вал

Бошловчи вал

таянч


ўқ

1-22-расм. Тенг бурчакли шарнир ва етакловчи вал қурилмаси


Тракторга мулжалланган тури
1-23-расмда кўрсатилганидек, трактор тури 2 слайдер чап ва ўнг вилка жойлашган ва 2 халка бирикмаси тусиб қуйилган шундай тузилишга эга. Бу тизим доимий тезликни амалга ошира олмагани учун у катта бўлмаган ҳаракат бурчагига эга ва марказий холатни сақлаш учун 2 жуфт подшипник талаб этилади, мустакил осма типининг олдинги бошловчи ғилдиракларда куланилмайди.


Айланма шайба


маркази

Игнасимон гилдирак таянч


1- 23-расм. Осма бирикма 1-24-расм. Қўш хочсимон бирикма


Ⓑ қўш хочсимон тури


1-24-расм куш хочсимон ТБТШни кўрсатмокда. У 2 бириктирувчи илгак ва марказий вилкадан иборат ва марказ буйлаб марказий шайбага эга. Вал маълум бир бурчак остида бўлганда, вилка маркази доимий тезликда харакаланмайди, лекин у колган бириктирувчи жуфтлик фарқни камайтирувчи тегишли доимий тезликни кабўл килиш учун мулжалланган. Бу тип камчилиги – катта жой керак.

Ⓒ Bendix бириктирувчиси тури


Bendix бириктирувчиси типи қувват етказиб бериш учун 4 шар талаб этади (1-25-расм) ва холатни қўллаш учун 1 шардан фойдаланилади. У шар марказини ушлаб туради, чунки қувват таъминоти йўналтирувчи ариқча буйлаб вал кесишув бурчаги чизиғининг бўлиниши билан бир хил жойлашган. Bendix типида кўп бўлмаган микдорда шарлар мавжуд, демак унинг қуввати катта эмас ва унинг марказини ушлаб туриш учун 2 подшипник талаб этилади.


1-25-расм. Bendix бирикмаси 1-26-расм. Rzeppa бирикмаси


ⓓRzeppa типи


1-26-расм Rzeppa типини кўрсатиб бермокда. Ариқчани бошқаруви ва шардан фойдаланиш усули бир хил бўлишига қарамай, буни юқорида Bendix типи мисолида куриб чиқдик, шарли подшипник сепаратори зич ёпилган холатни, вал кесишув бурчагига караб, ушлаб туриш учун ҳаракатда бўлади.
ⒺBirdfield типи

Birfield тури Rzeppa ни яхшилаш ҳисобига ишлаб чиқилган. 1-27-расмда кўрсатилгандек, ташқи ариқчанинг ички томони ва ички халканинг ташқи томони шарсимон марказ хисобланади ва ўша халкалар орасида подшипник сепараторидан йиғилади.



1-27-расм. Birdfield бирикмаси


Шардаги ариқча шарни подшипник сепаратори ёрдамида, 1-48-расмда кўрсатилганидек, ариқча шаклига ишлов беришда ҳам тургун холатда ушлаб туради. Birdfield бирикмаси подшипникни марказда сақлашни талаб этмайди. Бу унинг оддий тузилиши ва двигателнинг катта хажмига ёрдам беради. Шундай қилиб, у, асосан, машина олдинги гилдирагида қўлланилади.



Download 2,06 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   37




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish