Sharobiddin tojiboyev, nasibaxon naraliyeva

prototunikat 
va 
eutunikat 
gumhlariga 
b o ‘linadi. Prototunikat tuzulishlilarda xaltachani p o ‘sti yupqa, 
tabaqalashm agan, askosporalar o ‘z xolicha chiqadi. Eutunikat 
xaltachalarda p o ‘st tig‘iz, ochilishi maxsus m oslam alar yorda- 
midaligi tufayli askosporalar faol tarzda chiqadi.
Eutunikat xaltachalami tuzulishiga ko‘ra 
unitunikat, bituni-
katlarga 
bo'linadi. Unitunikat xaltachalam i p o ‘sti yupqa, bir 
qavatli, uchida askosporalarni chiqishi uchun maxsus moslamasi 
bor. Bitunikat xaltachalami p o ‘sti ancha qalinlashgan, apikal 
apparatsiz. Tashqi qavat qattiq, ichkisi muloyim. Askosporalar 
tashqariga ichki itarilish tufayli chiqadi.
A skosporalar ko‘pincha sakkizta, biroq undan ko'p yoki oz 
bo'lishi ham mumkin. Askosporalarning kattaligi, ko'rinishlari ham 
turlicha. A skosporalarni shakli sharsim ondan ovalgacha, undan 
uzun, ipsimongacha,rangsiz, rangli, bir ikki yoki ko ‘p hujayrali, 
o'sim tali, o'sim tasiz, ko'pchiligida shilliq qavat bilan o'ralgan 
bo'ladi. 
Sodda tuzilgan askom itsetlarda xaltachalar bevosita 
m itselliyda, murakkab “yuksak” askom itsetlarda maxsus o'rindiq -
xaqiqiy m evatanalar-askokarplar va soxta m avatanalar - askostro- 
m alardan xaltachalar p o 'st peridiy bilan o'ralgan. Steril elementlar -
parafizlar ham bo'ladi.
Askom itsetlarda m evatanalam ing asosan uch tipi; 1) kleysto- 
tetsiy (kleystokarpiy) - sharsimon to 'la yopiq; 2) peritetsiy ko'za, 
bakal shaklida, xaltachalari peridiy bilan o'ralgan; 3) apotetsiy 
savat, likop ko'rinishi da, ustki yuzasida xaltacha va perifizlardan 
iborat qavat joylashadi. 
.
Kleystotetsiy 
- yumaloq, to‘p- 
day, 
parafizlarsiz 
faqat 
tartibsiz 
joylashgan xaltachalar tutgan m eva­
tana. Y etilgan askosporalar kleysto- ■
tetsiy 
po'stining 
yemirilishi 
bilan 
tashqariga chiqadi.
Perhetsiv — 
n o k s i m o n . v e t i l g a n d a
in ff ir b k a u c b i o c h ilib

---

.-haklni oladigan yarmi ochiq mevatana. Uning po'sti birmiub i,a 
tigMz, turlicha msda va harakterga ega. M evatananing ichini lagida 
yetilgan xaliachalar uning uchidagi tirkishi orqali atrofga tarqaladi. 
Yetilayotgan xaliachalar orasida sporalari boMmagan hosila -