Шарқ алломалари асарларида шахс шаклланиши масаласи

Форобий инсонни барча ҳайвонлардан фарқ қилган ҳолда уни “Маданий-ижтимоий ҳайвон” деб тушунади ва бу билан инсоннинг ижтимоий табиати, инсонларнинг ўзаро муносабат жараёнида вужудга келувчи хислатлари ҳақидаги фаразни олға суради.

• Форобий инсонни барча ҳайвонлардан фарқ қилган ҳолда уни “Маданий-ижтимоий ҳайвон” деб тушунади ва бу билан инсоннинг ижтимоий табиати, инсонларнинг ўзаро муносабат жараёнида вужудга келувчи хислатлари ҳақидаги фаразни олға суради.
• Форобий инсон жамоасини катта-кичиклиги нуқтаи назаридан 3 турга бўлади: 1.Буюк жамоа-бу барча инсон жамоаларининг бирлашуви. 2. Ўрта жамоа-бу маълум халқнинг бирлашуви. 3. Кичик жамоа-бу маълум халқ яшаётган ҳудуднинг маълум қисмини эгалловчи шаҳар аҳолиси.

Инсоннинг деарли ҳамма ижтимоий сифатлари дейди Форобий ташқи ижтимоий муҳит таъсирида шаклланади ва ривожланади. Шунинг учун кишининг инсоний сифатларини шакллантиришда мақсадга йўналтирилган таълим-тарбия ҳамда тарбияланувчининг эркин танлови етакчи ўрин эгаллайди.

• Инсоннинг деарли ҳамма ижтимоий сифатлари дейди Форобий ташқи ижтимоий муҳит таъсирида шаклланади ва ривожланади. Шунинг учун кишининг инсоний сифатларини шакллантиришда мақсадга йўналтирилган таълим-тарбия ҳамда тарбияланувчининг эркин танлови етакчи ўрин эгаллайди.

Ибн Сино инсоннинг шаклланишида унинг атрофи ўраб турган ижтимоий муҳит алоҳида роль ўйнашини ана шу муҳит инсоннинг атроф дунёни билишнигина эмас, балки унинг ҳулқида яхши ёки ёмон жиҳатларнинг таркиб топишига ҳам таъсир этиши, шунинг учун ҳам болаларни тарбиялашда эҳтиёткор бўлиш уларни ёмон ижтимоий муҳитдан узоқроқ сақлаш зарурлигини уқтиради.

• Ибн Сино инсоннинг шаклланишида унинг атрофи ўраб турган ижтимоий муҳит алоҳида роль ўйнашини ана шу муҳит инсоннинг атроф дунёни билишнигина эмас, балки унинг ҳулқида яхши ёки ёмон жиҳатларнинг таркиб топишига ҳам таъсир этиши, шунинг учун ҳам болаларни тарбиялашда эҳтиёткор бўлиш уларни ёмон ижтимоий муҳитдан узоқроқ сақлаш зарурлигини уқтиради.