Шаҳарсозлик нормалари ва қоидалари

5-жадвал

№	Меъёрий талаблар	Меъёрий талаб катталиги	Назорат
			Ҳажм	Усул
1	2	3	4	5
Аралашмаларни тайёрлаш
1.	Ишлов берилган материал-ларнинг тавсифи	ҚМҚ 2.05.02-95, ГОСТ 23558-94	Намуналарни тайёрлаш ва синаш	ГОСТ 23558-94
2.	Аралашма компонетларини дозалашда четга чиқиш, % тўлдирувчилар боғловчилар ва сув	5 2	Бир ойда 1 марта Ўшанинг ўзи	Назорат ўлчови
3.	Цементли аралашмани та-шиш давомийлиги, ҳаво ҳарорати,: 20-30 °С бўлганда 20 °С дан паст бўлганда	Кўпи билан, min: 30 50	Ўшанинг ўзи Ўшанинг ўзи	Вақтни ўлчаш
Аралашмаларни ётқизиш
4.	Қатламнинг талаб этилади-ган қалинлигини таъмин-лаш учун аралашманинг зичланишга заҳира коэф-фициенти	1,25-1,3	Ҳар 100 m да кўндаланг кесимда 2 марта ўлчаш	Чизғич билан ўлчаш
Ҳаво ҳарорати пасайган шароитларда (5 ^0С дан паст) ва хлорли тузлардан фойдаланиб иш-ларни бажариш хусусиятлари
5.	Киритиладиган туз миқдо-ри (аралашма таркибидаги сув массасидан %), ҳаро-рат: 5 0 °С бўлганда 0 минус 5 -//- минус 5 минус 7 -//- минус 7 минус 10 -//- минус 10 минус 15 -//-	5 % NaCl ёки 3 % CaCl2 ёки (2 % CaCl2 + 3 % NaCl) 3 % CaCl2 + 4 % NaCl 3 % CaCl2 + 7 % NaCl 6 % CaCl2 + 9 % NaCl	Эритма ҳосил қилиш чоғида	Тузни тортиб ўлчаш ва идишда-ги сув ҳажмини ўлчаш
6.	Концентрацияланган тузларнинг зичлиги: кальций натрий	Уўпи билан 1,29 g/сm^2 (0,427 kg 1 dm^3 сувда) 1,15 g/сm^2 (0,25 kg 1 dm^3 сувда)	Ўшанинг ўзи	Ареометр билан ўлчаш, тузларни тортиб ўлчаш, сув ҳажмини ўлчаш.
Ҳаво ҳарорати пасайган шароитларда (5 °С дан паст) ва қиздирилган материаллардан фойдаланиб ишларни бажариш хусусиятлари.
7.	Сувнинг ҳарорати	Кўпи билан 80 °С	Сменада 2 марта	Ҳароратни ўлчаш
8.	Тўлдирувчининг ҳарорати	50 °С	Ўшанинг ўзи	Ўшанинг ўзи
9.	Аралаштириш қурилмаси-дан чиқаётган аралашма-нинг ҳарорати	(35-40) °С	Ўшанинг ўзи	Ўшанинг ўзи
10	Ётқизиш пайтида аралаш-манинг ҳарорати		Ўшанинг ўзи	Ўшанинг ўзи
11	Ташқаридаги ҳаво ҳарора-ти минус 15 °С гача бўл-ганда йўл қўйиладиган та-шиш вақти	1 соат	Ўшанинг ўзи	Ўшанинг ўзи
12	Музлагунга қадар асоснинг ҳарорати (иситувчи қатлам остида сақлаш якунлани-ши)	0 °С дан паст бўлмаганда	Сменада 1 марта	Ўшанинг ўзи

8. Қуйма бетон, армобетон ва темирбетон қопламалар ҳамда қуйма бетон асослар қуриш

Бетон қоришмасини тайёрлаш ва ташиш

8.1. Бетон қоришмаси автоматлаштирилган бетон заводларида тайёрлани-ши керак.
Бетон қориш қурилмасининг турини танлаётганда циклли ишлайдиган бетон қориш қурилмаси устун қўйилиши лозим.
Майда донали (қумли) бетон қоришмаси фақат мажбурий аралаштирувчи бетон қориш қурилмаларида тайёрланиши лозим.
8.2. Бетон қоришмасини тайёрлаш чоғида уни бетон заводидан бетонлана-диган жойгача ташиш давомийлигини ҳисобга олган ҳолда талаб этиладиган жалб қилинган ҳаво ҳажми таъминланиши керак.
8.3. Унумдорлиги юқори бўлган циклли бетон қориш қурилмалари қўлла-нилганда бетон қоришмани аралаштириш давомийлиги тажриба йўли билан белгиланади, лекин у камида 60 s бўлиши керак.
8.4. Бетон қоришмасини ташиш жараёнида, одатда, уни атмосфера ёғинла-ри ва намликнинг кўтарилишидан ҳимоялаш лозим.
8.5. Бевосита бетон қоришмаси бетон ташувчи ёки автомобиль-самосвал-дан туширилгандан кейин кузовини тозалаш ва сув билан ювиб ташлаш керак.

Йўналтирувчи симлар, металл ва жиҳоз қолипларни ўрнатиш

8.6. Тик белгиларни ва сирғанувчи қолипли машиналар мажмуаси йўнали-шини белгилаш автоматик тизими маяклар қаторини қуришда иккита йўналти-рувчи симдан, туташ қаторларни қуришда эса битта симдан ишлаши керак.
8.7. Жиҳоз металл қолип бетондан тозаланган ва бетонланадиган қатор-нинг ҳар иккала томонидан кенглиги камида 0,5 m бўлган текисланган асосда ўрнатилиши керак.
8.8. Линия тортиш, режадаги йўналтирувчи симлар ва қолипни ўрнатиш ишлари бир томондан теодолит ёрдамида, иккинчи томондан эса шаблон билан амалга оширилиши керак.
Вертикал бўйича режага олиш ишлари лойиҳа белгиларига мувофиқ ниве-лир ёрдамида амалга оширилиши керак.
Тайёр туташ минтақа мавжуд бўлган ҳолларда йўналтирувчи сим металл пластина (лижа) га ўрнатилган устунга тортилади.
8.9. Бетонлашни бошлашдан олдин асос бетон ётқизиш машиналарининг юрувчи қисми геометрик параметрларини ҳисобга олган ҳолда белгиланадиган кенгликда якуний қиялаб текисланиши лозим.
Ажратувчи юпқа қатламнинг рулон материаллари бир қатлам иккинчисига камида 10 сm ўтказилиб устма-уст ётқизилиши ва шамол учирмаслиги учун маҳкамланиши керак.
Арматура ишлари
8.10. Арматура тўрлари ва каркасларни тайёрлашда, одатда, контактли пайвандлаш усули қўлланилиши керак. Электр ёйи билан пайвандлаш ва тўқиш ишларини, истисно тариқасида, ҚМҚ 3.03.01-98 талабларига риоя қилган ҳолда бажариш рухсат этилади.
8.11. Арматура тўрлари ва каркасларини сақлаш, уларни ортиш ва туши-риш чоғида маҳкамлаш, шунингдек ташиш жараёнлари буюмларни шикастла-ниши ва деформацияланишига йўл қўймайдиган усуллар билан амалга ошири-лиши лозим.
8.12. Арматуралар, деформация чокларининг қистирма ва штирлари асосни якуний зичлаш, қиялаб текислаш ва ажратувчи кичик қатламни қуриш ишлари тугагандан кейин ўрнатилиши керак.
8.13. Арматура баландлик ҳолатининг қоплама баландлиги бўйича лойиҳа-вий четга чиқиши ҳимоя қатламининг минимал қалинлиги сақланган ҳолда кў-пи билан 0,5 сm бўлиши керак. Арматурани ўрнатиш усули бетон қоришмаси ётқизилгандан кейин унинг лойиҳа ҳолатини таъминлаши керак.