Ш. Шоабдураҳмонов, М. Асқарова, А. ҲОжиев, И. Расулов, X. Дониёров

§. Бажарадиган вазифасидаги бирлик асосида ном кўчи- ши функциядошдик асосида ном кў*ишйг: дейилади. Маеала-н: флам сўзи тарихаи қамиш ёки патдан ясалған ёзув қуролини билдиргаи, Вазифаси бир хил бўлгаиидаи графитли ёзув қу- роли ҳам қалам деб аталадигаи бўлган.

Кўреатилга« усуллардан метафора ва метонимия энг маҳ- сулдор бўлиб, синекдоха ва фуикциядошлик кам маҳсулдир. Айииқса фуикциядошлик асосида жуда. кам янги маъно ҳосил қилинади.

16. 
    §,, Лингвистик фактор асосида икки асосий йўл билаи янги маъно ҳосил бўлади: 1) эллипсис; 2) калькалаш.
    
17. 
    §. Аслида бирикмага тенг бўлган бирликнииг бирор ком* поненти тушиб қолиши натижасида шу бирикмага хос маъно бир сўзнинг ўзига тааллуқли бўли# қолади. Бу эллипеис ҳо- дисаси натижаеиДа япги маъно ҳосил бўлиши дейилади. Маса- лан: угра сўзи: Угра солиб тайёрланган овқат угра оши дейил- ган (ҳозир ҳам шундай аташ бор). Бу бирикмадагн ош сўзи* нинг қўлланмаслиги натижасида бирикмага хос маъно угра сўзининг ўзига тааллуқли бўлиб қоляити, яъни угра овқатиииг ҳам атамасига (номига) айланяпти: Зиёдахон иштоб билан уг~ ра кесар экан, унга бир г_хараб қўйди. (А. Қ.) Бозордан цай- тишга тайёрланган овқат серқатиқ угра экан. (Ш, Ризо.)
    
18. 
    §. Япги маъио ҳосил бўлишига олиб келувчи ҳодисалар- дан бири семантик калькадир. Масалан: сарой сўзинииг санъ* ат саройи, пионерлар саройи бирикмаларидаги маъноси дворец искусств, дворец пионеров бирикмаларини калька йўли билан ўзлаштириш; сиртқи сўзининг сиртқи ўқиш бирикмасидаги маъ- носи заочное обучение бирикмасини калька йўли билан ўзлаш- тириш орқали ҳосил бўлгаи.
    

■ СУЗЛАРНИНГ ШАКЛ ВА МАЪНО МУИОСАБАТИГА
ҚУРА ТУРЛАРИ

16. 
    §. Тилдаги • сўзларнинг маълум қисми шакл ёки маъно- сига кўра ўзаро алоқадор бирликии ташкил эгади, Бундай бир- ^:лй1<ларнинг қуйидаги тиилари мавжуд) 1) омонимлар; ,2) о м о ф о н л а р;. 3) омографлар; 4) парӧнимлар; 5) с и н о н и м л а р;. 6) а и т о н и м л а р.
    

ОМОИИМЛАР'

16. 
    §. Талаффузи бир хил бўлган сўзлар омонимлар дейи- дади. Омоиимлар деярли бир хил ёзилади. Чунки улар бир хил фонетик структурага эга бўлади. Масалан: куя — ҳашаротнинг
    

| номи, куя қозониинг куяси; сир — давлат сири, менинг си-