Sh. R. Ikramov, R. N. Abdullaev maxsus texnologiya (Donali trikotaj qismi) “ t afakku r b o ‘sto n i”

2.1-rasm. 
Mahsulotni ishlay boshlash qismining hosil qilish.
To‘qish jarayonida ignalar harakati yo'nalishi ikki marotaba o‘zga- 
radi. Bu esa ignadon zulfidagi ishlay boshlash ponalari va halqa hosil 
qilish a’zolaridan platina yordamida amalga oshiriladi. Yuqorida qayd 
etilganidek, to cqishni boshlash uchun ignalarda eski halqalar mavjud 
bo‘lishi shart. Bu vazifani platinaning ilgak osti qismi bajaradi, ya’ni 
toq ignalar ikkinchi halqa qatorida tugallash amalini bajarish uchun 
yuqoriga tomon ko‘tariladi. Platina esa ilgakosti qismi bilan birinchi 
toq ignalardagi yarim halqalarining platina yoylaridan tutib turishlari 
yaxshi samara beradi. Keyingi uchinchi qator yana igna oralab to‘- 
qiladi, biroq bu holat paypoqning bort qismini avtomatik tikishga 
taalluqli bo‘lganligi sababli uni halqa ko'chirishga oid mavzularda 
ko‘rib chiqamiz.
Bu usul mahsulotni yeng qismini ribana o‘rilishda fang mashinasida 
to‘qib, kotton mashinasiga ko‘chirishda qo‘llaniladi (2.2a-rasm).
Har bir yoki har ikkinchi ignani ip bilan o'rab, dastlabki halqa
qatorini hosil qilish
(2.2a,Z>-rasm). Ushbu usul ayrim mashinalarda 
qo‘llanilib, amalda ommaviy ishlab chiqarishda sermehnatligi tufayli 
qo'llanmaydi. Qo'llanmada o ‘ziga xos usul deb keltiriladi. Trikotajning 
hoshiyasi yetarlicha tekis, so‘tilmaydigan. biroq burilishga intiladi.
14

---

a 
b
2.2-rasm. 
Наг bir yoki har ikkinchi ignani dastlabki qator ipi bilan o ‘rab 
hosil etilgan ishlay boshlash tuzilishi.
2.3-rasm. 
Har bir ikkinchi ignadan dastlabki qator yarim halqasini 
ko‘chirib, dastlabki qatomi hosil etish.
Har ikkinchi halqani qo'shni ignaga k o ‘chirish
(2.3a,6-rasm). Bu 
usulda har ikkinchi ignani ip bilan mexanik o ‘rab olib hosil qilinadi.
Taroqli halqa ko‘chiruvchi ilgaklar yordamida birinchi qator hal- 
qalami mahkam ilib olib tortib, ikkinchi qo‘shni ignalaiga ko'chiriladi. 
Trikotajning hoshiya qismi so‘tilmaydigan qilib shakllanadi, biroq 
tekis bo‘lmay birikishi mumkin. Koton mashinalarda mahsulotning 
hoshiyasini hosil qilishda birinchi halqa qatorlari halqalarini ko'chirish 
bilan mahsulotni quyi hoshiyasi tekis, so‘tilmaydigan, burilmaydigan 
va yaxshi cho'ziladigan bo‘lib shakllanadi. Aylana ignadonli paypoq
15

---

to ‘quv avtomatlarida mahsulotlam ing bort qismi uchinchi halqa 
qatoridagi dastlabki qator halqalariga qayta ko‘chirib hosil etiladi. 
Mahsulotning dastlabki qatorlarini bir ignadonli mashinalarda ishlay 
boshlash o'ziga xos bo‘lib, u mahsulot turiga hamda to ‘quv mashina 
tuzilishiga bog‘liqdir.