Семинар машғулотларининг технологик лойиҳалари

9-10-mavzular: Ilmiy dunyoqarashni shakllantirish va
o’quvchilarni aqliy tarbiyalash. Fuqarolik tarbiyasi
Mashg’ulot uchun materiallar 
I. Talabalar uchun topshiriq.
O’quvchilarda ilmiy dunyoqarash va tafakkurni shakllantirishga oid 
savollarga javob qaytaring. 
Bu o’rinda talabalar quyidagi savollarga javob qaytaradilar: 
1. “Dunyoqarash” va “ilmiy dunyoqarash” deganda nimani tushunasiz? 
2. Aqliy tarbiyani tashkil etishda qanday vazifalar hal qilinadi? 
3. Siz qanday fikrdasiz, shaxs tafakkuri darajasini aniqlash mumkinmi? 
4. Sizningcha, iqtisodiy munosabatlarni tashkil eta olish uchun ilmiy 
dunyoqarashga ega bo’lish talab qilinadimi? 
5. Iqtisodiy tarbiya jarayonida qanday vazifalar hal qilinadi? 
6. Ekologik tarbiyaning maqsad va vazifalari nimalardan iborat? 
7. O’quvchilarni fuqarolik ruhida tarbiyalashda davlat ramzlari qanday 
ahamiyatga ega? 
8. Sizningcha, vatanparvar shaxs qanday sifatlarga ega bo’lishi lozim? 
9. O’quvchilarni baynalmilallik ruhida tarbiyalashda nimalarga e’tibor 
qaratish lozim? 
10. Huquqiy tarbiya jarayonida qanday vazifalar hal qilinadi? 
II. Talabalar uchun topshiriq
Aqliy tarbiyaning o’quvchilarda ma’naviy-axloqiy, ekologik va iqtisodiy 
madaniyat elementlarini shakllantirishdagi ahamiyatini yoriting. 
Bu o’rinda talabalar kichik guruhlar tarkidida “Insert” metodi vositasida 
quyidagi tarbiya yo’nalishlarini tashkil etishda ilmiy dunyoqarashning qay 
darajada ahamiyatga egaligi xususida o’zaro bahslashadilar: 

---

77 
1. Iqtisodiy tarbiya. 
2. Ekologik tarbiya.
3. Huquqiy tarbiya.
4. Fuqarolik tarbiyasi. 
Guruhlar tomonidan bildirilgan fikr-mulohazalar yozyv taxtasida qayd etib 
boriladi. Barcha guruhlar yo’nalishlar bo’yicha fikr bildirganlaridan so’ng har bir 
guruhdan bildirilgan mulohazalarning eng muhim ikkitasi tanlab olinadi. SHundan 
so’ng o’qituvchi guruhlarga matn tarqatadi. Ushbu matnlarda qayd etilgan 
yo’nalishlarda tarbiyani tashkil etishda ilmiy dunyoqarashga ega bo’lishning 
ahamiyati yoritiladi. Guruhlar o’zlari bildirgan mulohazalar bilan matn g’oyalari 
o’rtasida muvofiqlik bor-yo’qligini aniqlaydilar. Mavjud holatni maxsus belgilar 
yordamida qayd etadilar.
Topshiriqni bajarish jarayonida talabalarning e’tiborlariga quyidagi jadval 
taqdim etiladi: 
№ 
Ijtimoiy tarbiya 
yo’nalishlari 
Guruhlar
fikri 
Bildiriladigan 
fikrlarning ahamiyatlilik 
darajasi 
Z 
S 
? 
1
. 
Iqtisodiy tarbiya 
2
. 
Ekologik tarbiya
3
. 
Huquqiy tarbiya
4
. 
Fuqarolik 
tarbiyasi 
Izoh: maxsus belgilar quyidagi ma’nolarni anglatadi:
Z – matnda guruhlar tomonidan bildirilgan fikrlar o’z aksini topgan bo’lsa; 
S – matnda guruhlar tomonidan bildirilgan fikrlar o’z aksini topmagan bo’lsa; 
? – matn bilan tanishish chog’ida savollar tug’ilsa 

---

78