Семинар машғулотларининг технологик лойиҳалари

II. Talabalar uchun topshiriq. 
Didaktikaning asosiy kategoriyalari va didaktik tushunchalar tizimini yoriting.
 
Bu o’rinda talabalar kichik guruhlar tarkibida quyidagi topshiriqlarni 
bajaradilar: 
1-guruh. Didaktikaning asosiy kategoriyalari tizimini shakllantiring va 
kategoriyalarni ta’riflang. 
2-guruh. Zamonaviy didaktik nazariyalarni sanab o’ting va ularning o’ziga 
xos jihatlarini ko’rsating. 
3-guruh. Ta’lim qonuniyatlarining mohiyatini yoriting. 
4-guruh. Ta’limning muhim mantiqiy tamoyillarini belgilang va ularni 
qisqacha ta’riflang. 
5-guruh. Ta’limning muhim tashkiliy-metodik tamoyillarini belgilang va 
ularni qisqacha ta’riflang. 
III. Talabalar uchun topshiriqlar. 
Didaktik nazariyalarga xos muhim jihatlarni yoritng. 
Topshiriq kichik guruhlar tomonidan quyidagi
 
sxema asosida bajariladi: 
Didaktik nazariyalar 
Afzalligi 
Kamchiligi 
An’anaviy didaktik nazariyalar 

---

45 
Progressiv didaktik nazariyalar 
Zamonaviy didaktik nazariyalar 
IV. Talabalar uchun topshiriq. 
Didaktik nazariyalar mohiyatini yorituvchi tavsiyanoma tayyorlang.
 
Bu o’rinda talabalar kichik guruhlarda “T-jadval” texnologiyasini qo’llash 
asosida “Zamonaviy sharoitda ta’lim jarayonini tashkil etish shartlari” mavzusida 
didaktik nazariyalarning mohiyatini yoritadilar.
 
V. Talabalar uchun topshiriq. 
Mavzuga oid quyidagi test savollariga javob bering: 
1. Didaktika nimani o’rganadi? 
A) o’qitish mazmuni, qonuniyatlari, tamoyillari, shakl, metod va vositalarini 
o’rganadi; 
B) shaxsning umumiy rivojlanish qonuniyatlarini o’rganadi; 
C) bolaning atrofdagilar bilan o’zaro munosabatini o’rganadi;
D) shaxsga ta’lim hamda tarbiya berishga salbiy ta’sir etuvchi omillarni 
o’rganadi.
2. Didaktikaning asosiy kategoriyalarini ko’rsating. 
A) rivojlanish, mustahkamlash, takrorlash, umumlashtirish; 
B) ta’lim berish, tarbiyalash, shakllantirish; 
C) bilim, ko’nikma, ta’lim, malaka va tushuncha; 
D) bilim, ta’lim mazmuni, ta’lim shakli, ta’lim metodlari, ta’lim vositalari.
3. “Ta’lim beruvchi, rivojlantiruvchi va tarbiyalovchi” tushunchalari 
didaktikaning qaysi jihatini yoritadi? 
A) ta’lim funksiyalari; 
B) ta’lim vositalari; 
C) ta’lim metodlari; 
D) ta’lim natijasi.
4. Buyuk chex olimi Yan Amos Komenskiy ta’lim qo’llaniladigan qaysi 

---

46 
jarayonni “didaktikaning oltin qoidasi” deb atagan? 
A) ta’limning tabiat bilan uyg’unligini; 
B) o’quvchilarga bilim berishda ilmiy atamalardan foydalanishni; 
C) ko’rsatmalilikni; 
D) nazariy bilimlarning o’quvchilar uchun tushunarli bo’lishini. 
5. “Ta’lim beruvchi, rivojlantiruvchi va tarbiyalovchi” tushunchalari 
didaktikaning qaysi jihatini yoritadi? 
A) ta’lim funksiyalari; 
B) ta’lim vositalari; 
C) ta’lim metodlari; 
D) ta’lim natijasi
. 
6. “Qobiliyatlini tarbiya qilmaslik zulmdir va qobiliyatsizga tarbiya hayf”. 
Mazkur fikrning muallifi kim? 
A) Alisher Navoiy; 
B) Unsurul Maoliy Kaykovus; 
C) Ahmad Yugnakiy; 
D) Saidahmad Siddiqiy. 
7. Ta’lim jarayonini boshqarish bosqichlari qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan? 
A) rejalashtirish, tashkil etish; 
B) boshqarish, nazorat; 
C) natijalarni baholash va tahlil qilish; 
D) barcha javoblar to’g’ri. 
8. Idrok etish – anglab etish – yodda olish, mustahkamlash – bilimlarni 
amaliyotda qo’llash. Mazkur holat qanday jarayon mohiyatini anglatadi? 
A) o’quvchilar bilish faoliyatini boshqarishni; 
B) bilimlarni tashxis qilishni; 
C) bilimlarni o’zlashtirishni; 
D) o’quvchilar bilimlarni nazorat qilishni. 
9. Ta’lim jarayonida shaxsning har tomonlama rivojlantirish qanday 
tamoyilga muvofiq amalga oshiriladi? 

---

47 
A) ta’limning insonparvarlik tamoyiliga muvofiq; 
B) ta’limning tarbiyalovchilik tamoyiliga muvofiq; 
C) ta’limning ilmiylik tamoyiliga muvofiq; 
D) ta’limning tabiat bilan uyg’unligi tamoyiliga muvofiq.