Empirik tadqiqot metodlari
|
So’rov (opros), kuzatuv, qiyoslash (solishtirish), o’lchash, tajriba (eksperiment));
|
|
Empirik usullar (usul-harakatlar).
|
Empirik usul-harakatlarni, eng avvalo, uch toifaga bo’linadi ob’ektni ustidan kuzatish , o’zgartiruvchi, retrospektsiya va bashoratlash usullar
|
|
G’arb xalqlariga mos mentalitetga ko’ra qanday holatlarda maslahat qilishadi?
|
ikkilanib turilsa
|
|
Genri Fordning muammolar to’g’risidagi fikri.
|
«Katta muammolar yo‘q — faqat ko‘pgina kichkinalari bor»
|
|
Gipoteza —
|
Yangi hodisa, voqea va faktlarni oldindan tushuntirib berish va bashorat qilish uchun xizmat qiladigan hamda haqiqiyligi hozircha noma’lum bo’lgan taxminlar, bashoratlar va gumonlar.
|
|
Guruhiy ekspert baholash turlari –
|
Guruhiy ekspert baholashlari ikkita katta toifaga – bevosita va bilvosita toifalarga bo’linishi mumkin.
|
|
Guruhiy ekspert baholash turlari –
|
Guruhiy ekspert baholashlari ikkita
|
|
Hozirgi zamonaviy ilmda ko‘proq “...” metoddan foydalanilmoqda. Bu gipoteza va boshqa muqadimalardan xulosa qilishga (deduksiya) asoslangan bo‘lib, haqiqiy qiymati noma’lum bo‘lgan fikr mulohaza metodidir.
|
gipotetik-deduktiv
|
|
Ierarxiklik belgisini yana qanday atash mumkin?
|
Joylashuv
|
|
Ifoda qilish –
|
Tadqiq qilishni tugatuvchi axborot hujjatini tuzish.
|
|
Ijrosi kechiktirilmaydi, ko’p holatlarda favqulotda vaziyatlarda qabul qilinadi. Gap qanday qarorlar to’g’risida bormoqda?
|
operativ (tezkor) qarorlar;
|
|
Ijrosi muayyan davrda amalga oshirilib, qisqa muddatda amal qiladigan qarorlar – bu ...
|
vaqtinchalik qarorlar;
|
|
Ilmiy (muammoli) seminar –
|
etakchi olim, mutaxassis rahbarligi ostida o’tkaziladigan ishtirokchilarning nisbatan kichik guruhi tomonidan tayyorlangan ilmiy ma’ruzalar, xabarlarni muhokama qmlish.
|
|
Ilmiy doklad –
|
mazmuniga ko’ra ilmiy hisobotning aynan o’zi. Ayni vaqtda, u butun tadqiq qilinayotgan muammoni emas, balki uning qandaydir mantiqan nihoyasiga yetgan qismi jihatini qamrab olishi mumkin.
|
|
Ilmiy fakt (sinonim: hodisa, natija).
|
Faqat muayyan tarzda qayd qilingan belgilangan hodisalar va voqealar,
|
|
Ilmiy faktlar —
|
Ilmiy faktlar, invariantdir, ular nazariyalar tuzilmasiga kirgan holda ulardan mustaqildir, chunki ular o’z asosiga ko’ra moddiy voqelikka borib taqaladi
|
|
Ilmiy faraz
|
kuzatilayotgan hodisalar va jarayonlar o’rtasidagi aloqaning u yoki bu shakli to’g’risidagi tahmin sifatida chiqadi
|
|
Ilmiy konferentsiya (anjuman)
|
ilmiy yoki ilmiy-amaliy xodimlar vakillarining yig’ilishi (so’nggi holatda anjuman ilmiy-amaliy anjuman deb ataladi).
|
|
Ilmiy muloqot —
|
o’z hamkasblari bilan (bilvosita muloqot) orqali bevosita yoki bilvosita muloqotga kirishidir.
|
|
Indikator —
|
Tadqiq qilinayotgan jarayonning yo’naltirilganligi va bosqichma–bosqichligini kuzatish imkonini beradigan ahamiyatli va tuzilmaviy ko’rsatkich.
|
|
Inson muammolarining uch turi mavjud:
|
shaxsiy muammo; boshqa inson bilan muammo; guruh bilan muammo
|
|
Inson muammolarining uch turi mavjud: shundan Guruh muammolariga quidagilar kiradi:
|
Ishda Siz gurux muammolariga uchrashingiz mumkin; Guruhda Sizning ma’naviy holatingiz tushib boradi; Fraksiyalar guruhni bir biriga qarshi guruhlarga ajratib tashlaydi. Bo‘limlar tashkilot ichida nosog‘lom raqobat olib boradi.
|
|
Inson muammolarining uch turi mavjud: shundan shaxsiy muammolarga quidagilar kiradi:
|
Sizning tayyorgarligingiz kamchiligi; Shaxsiy qoniqmaslik; Ishdan ko‘ngil qolishi; Shaxsiy ziddiyatlar; Nosog‘lom raqobat; Mijoz bilan ziddiyat; Guruhdagi natijasiz sardorlik.
|
|
Inson muammolarining uch turi mavjud: shundan Tashkiliy muammolarga quidagilar kiradi:
|
Masalani yechish uchun resurs olish imkoni yo‘q; Tashkilotninng maqsadi noaniq; Iqtisodiyotdagi o‘zgarishlar; Bozordagi o‘zgarishlar.
|
|
Intuitiv yechim – bu
|
faqat ichki tuyg‘u, birdan kelgan fikr (ozereniya) asosida qilingan tanlov.
|
|
Istisno metodi —
|
Tarkibiy qismlarning katta guruhlarining uchinchi istisno qonuni asosidagi bosqichma bosqich istisnoga asoslanadi
|
|
Jamoat ahilligi qaror qabul qilish samaradorligiga ta’sir ko’rsatadimi?
|
kuchli ta’sir ko’rsatadi
|
|
Keys–stadi metodi —
|
Tahliliy ko’nikalarni ba’zi bir matnlarni jamoaviy muxokama qilish vositasida o’rganish bo’lib, bunda tasvirlanayotgan vaziyat “keys” deb nomlanadi.
|
|
Klassifikatsiya —
|
Tushunchaning mantiqiy hajmini ko’p darajali, tarmoqlarga ajratilishi, ob’ektlarning mavjud belgilari bo’yicha tartibga solinishi.
|
|
Kognitiv xarita —
|
Muammoli vaziyatning xarakteri va tuzilmalarini belgilashga qaratilgan tadqiqot ob’ektidagi sabab–oqibat aloqalarining jadvalli aksi.
|
|
Kompaniya faoliyatini tashkillashtirish jarayonida quyidagi qarorlar qabul qilinadi:
|
tashkilot ishini tuzish, tizimlash; turli bloklar ishlashini muvofiqlashtirish; bo‘lim rahbarlari o‘rtasida vakolatlarni taqsimlash; tashqi muhitning o‘zgarganida tashkilot tuzilishi haqida.
|
|
Kompromiss –bu
|
o‘zaro murosa asosida erishilgan kelishuv.
|
|
Konsensus –
|
Muhokama qilinayotgan yoki baxsli masala bo’yicha baxs–munozara va pozitsiyalarning yaqinlashuvi natijasida ovoz berish jarayonisiz erishilgan umumiy kelishuv.
|
|
Konstatatsiya –
|
Dalil, hodisa, harakat va boshqalarning begumonligini aniqlash, qayd etish.
|
|
Konstruktiv tahlil —
|
Tizimni tahlil qilish uning maqsadlaridan boshlanadi va tizimga nisbatan funktsiyasi orqali olib boriladi.
|
|
Kontent tahlil –
|
Ijtimoiy omillar rivojining tendentsiyalarini aniqlashda qo’llanadigan hujjatlarni sifatiy tahlil etish usuli;
|
|
Kontent tahlil –
|
Ijtimoiy omillar rivojining tendentsiyalarini aniqlashda qo’llanadigan hujjatlarni sifatiy tahlil etish usuli;
|
|
Kontseptsiya –
|
Biror sohani rivojlantirishga qaratilgan keng qamrovli loyiha yoki soha taraqqiyotini asoslab berishni o’z ichiga olgan qarashlar majmui.
|
|
Kriteriya
|
Haqiqatlik belgisi bo’lib, uning asosida baholash, anglash, boshqarish, optimallashtirish va h.k. amalga oshadi.
|
|
Loyihalashtirishda quyidagi yechimlar qabul qilinadi:
|
katta masala va biznes tabiati yechimlari xaqida; maqsadlar haqida; tashqi muhit bilan munosabati haqida; qo‘yilgan maqsadga erishish uchun tashkilot tomonidan tanlangan strategiya va taktika haqida.
|
|
ma’lum bir sohaga oid muammolarni xal kilishda yechishda ishlatiladigan jarayonlar tizimining muayyan tartibda bajarilishi haqidagi aniq dasturi”…” deiladi.
|
algoritm
|
|
Ma’lum davriy oraliqda qabul qilinadi, takrorlanish xususiyatiga ega qarorlar – bu ...
|
vaqti-vaqti bilan qabul qilinadigan qarorlar;
|
|
Ma’lumotlar manbalari
|
Yozma, moddiy, etnografik, og’zaki, lingvistik, foto va kino hujjatlari, fotohujjatlar, elektron hujjatlar
|
|
Ma’muriyat tomonidan tub va istiqbolli dasturlarni ishlab chiqish maqsadlarida qabul qilinadigan qarorlar qanday nomlanadi?
|
strategik qarorlar;
|
|
Makiavelli qanday boshqaruv qarorlari ayniqsa samarali bo‘ladi, deb hisoblagan?
|
avtaritar
|
|
Mantiqiy yondashuv
|
Har bir hodisa, jarayonni ularning hozirgi vaqtda erishgan rivoji nuqtasida ko’rib chiqish
|
|
Maqsadga erishishning vosita va usullarini tanlashga oid joriy, tezkor qarorlar bo’lib, qisqa muddatlar uchun qabul qilinadigan qaror qanday nomlanadi?
|
taktik qarorlar;
|
|
|
Do'stlaringiz bilan baham: |