Saparbayeva N. K., Bobojonova R. K., Хаkimova B. B

 
 

---

21 
2-ish. RAFINAD QANDNI ERUVCHANLIK DARAJASI VA 
ORGANOLEPTIK KO’RSATKICHLARINI ANIQLASH. 
SHAKARNI INVERTLASH.
 
Shakar
- bu toza uglevod, ya’ni saxaroza. U faqat shirin emas balki 
yuqori kaloriyali oziq-ovqat maxsulotidir. Shakar energiyasi 100 g, u 
374 kkal yoki 1565 kdj. Shakar oziq-ovqat sanoatida shirinliklar ishlab 
chiqarishda choy, kakao, kofe bilan birga istemol qilishda konditer 
maxsulotlarini ishlab chiqarishda muxim rol o’ynaydi. Shakar 
organoleptik va tabiiy kimyoviy ko’rsatkichlariga bo’yicha 21-78 
nomerli Davlat standarti talablariga javob berishi kerak. SHakar ishlab 
chiqarishda asosiy maxsulot shakarli lavlagi xisoblanadi. Shakar ikkiga 
bo’linadi: 
1. Shakar qumi. 
2. Shakar rafinad xisoblanadi. 
Shakarli qumni 
tashqi ko’rinishiga qarab ta’m, rang, suvda 
eruvchanligiga qarab baxolanadi. Oddiy shakarli qum kristallaribir xil 
tuzilishda bo’lishi va kristallanuvchan, yopishmaydigan, yaltiroq va 
rangsizdir. Suvda butunlay eriydi va eritma rangsizdir. 
Shakarli rafinad tuzilishi shakli, o’lchami va massasiga to’la javob 
berishi kerak. Rafinadlangan shakarli qum kristallarini o’lchami 0,2 mm. 
Shakarli rafinad toza va qo’shimchalarsiz bo’lishi kerak, rangi oq. 
Shakarli rafinad tuzilishi shakli, massasiga ko’ra standartlarga to’la javob 
berishi shart. Shakarli rafinad mayinligi (0,2-0,8mm) o’rtachasi (0,5-
1,2mm), kattasi (1-2,5mm) va eng kattasi (2-4mm). 
Rafinad kukuni mayin poroshok tuzilishiga ega. Shakar rafinadi toza 
bo’lishi kerak, aralashmalarsiz, oq rangli xova ko’k rangda tuslanib 
turadi. Uni quruq shaklidagi ta’mi shirindir. Xar xil qo’shimchalarsiz va 
xidsiz, suvda butunlay eriydi.