Sanoat texnologiya

-jadval 
 Yonuvchan, portlashga xavfli, zaharli va agressiv moddalar
Moddalar 
nomi 
Harorat,
o
S 
Portlash chegarasi, % 
hajm 
Ish 
zonasidag
i havoda 
ruxsat 
etilgan 
kons-ya, 
mg/m
3
 
Zaharlantiruvchi ta’sirlar
Xavf-
lilik 
sinfi 
Uch- 
qunla-
nish 
О‘z-
о‘zi 
dan 
yoni
sh 
Alan 
gala 
nish 
Pastki 
Yuqori 
gi 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
9 
Etilen (FE) 
510-453 
435 
- 
2,7 
34 
100 
Siqilgan suyuq etilen bilan ta’sirlanish muzlashga 
sabab bо‘ladi. Gaz holatdagi kо‘z va terini 
zararlantirmaydi. Havo nafas yо‘llari orqali kirganda 
bosh aylanishi, bо‘shashish va hushsizlikka olib kelishi 
mumkin. Yuqori konsentratsiyalarda sezgi organlari 
yо‘qolishi, bо‘g‘ilish, shol va yurak xastaligiga olib 
keladi. 
4 
Buten-1 (FB1) 
Minus 
80 
384 
80 
1,6 
10 
100 
Sezgi organlari yо‘qolishi, bо‘g‘ilishga olib keladi 
4 
Siklogeksan 
(SH) 
Minus 
17 
259 
-- 
1,3 
7,8 
80 
Nafas olish: nafas olish yо‘llarini zaharlaydi. Bunda 
yо‘talish va nafas olish buzilishi mumkin. Yuqori 
konsentratsiyalari narkotik ta’sir kо‘rsatadi. 
Yutib yuborish: qorin og‘rig‘i va kо‘ngil aynitadi. 
4 

---

35 
О‘pkaga tushishi natijasida kuchli shikast yetadi va bu 
tibbiyotda favqulodda holat hisoblanadi. 
Teriga ta’sir: terini shikaslantiradi. Bunda qizarish, 
qichishish va og‘riq bо‘lishi mumkin. 
Xronik ta’sir: Terini shikastlantirishi mumkin. 
Azot 
-- 
-- 
-- 
-- 
-- 
-- 
Bо‘g‘uvchi modda. Nisbatan kam konsentratsiyalari 
bosh og‘rig‘i, aylanishi, uyquga tortish, vajohatga 
kirish, ortiqcha sо‘lak ajralishi, kо‘ngil aynishi va 
hushsizlikka olib keladi. Kislorodning yо‘qligi о‘limga 
olib kelishi mumkin. Bug‘ holatidagi azot teri 
qatlamlari uchun zararsiz, suyuq holatdagisi esa terini 
muzlatadai.
4 
Vodorod 
-- 
510 
410-
590 
4,12 
75,2 
-- 
Vodorod 
bug‘uvchi, 
zaharlovchi 
moddadir. 
Kislorodning yо‘qligi о‘limga olib kelishi mumkin. 
Bevosita ta’sir natijasida salomatlik yomonlashadi.
4 
Moylovchi 
yog‘
Spartan
YEP-150 
220 
365 
-- 
-- 
-- 
-- 
Nafas olish: normal sharoitda (38
o
S gacha) aytarlik 
xavfli emas. Yuqori haroratda va mexanik ta’sir 
natijasida bug‘lari, tutun hosil bо‘lishi natijasida kо‘z, 
burun, 
tomoq 
va 
о‘pkaning ichki 
yuzasini 
shikaslantiradi. Bug‘ va aralashmalaridan nafas 
olishdan asranish kerak. Teri bilan ta’sirlanishi zararli 
hisoblanmaydi. Tez-tez yoki davomiy ta’sir terini 
shikaslantiradi. Kо‘z ichki yuzasiga ta’sirlanib uni 
shikaslantiradi. Yutib yuborish: past darajada zararli.
-- 

---

36 
Korroziya 
ingibitori 
TRASSAR 
73361 
(23261) 
-- 
-- 
-- 
-- 
-- 
-- 
Asosan mahalliy ta’sir joylarini shikastlantiradi. 
Organizmga kirish yо‘llari: nafas olish (I), teriga tegish 
(II), kо‘zga (III) va yutib yuborish (IY). Insonning 
tо‘qima, a’zo va shikastlanuvchi sistemalari: nafas 
olish a’zolari, teri, kо‘z, ovqat hazm qilish a’zolari. 
Kuzatiladigan simptomlar: (I) da tomog‘ qichishi, (II) 
da teri qichishi, (III) da kо‘z zararlanishi, (IY)-yutish 
a’zolarini shikaslantirishi mumkin. 
-- 
Metan 
--- 
537 
545-
800 
5,23 
14,1 
300 
Narkotik ta’sir etuvchi gaz. 
4 
Propan 
Minus 
96 
466 
504-
588 
2,3 
9,4 
300 
Narkotik ta’sir etuvchi gaz. Siqilgan propan teriga 
ta’sir qilganda muzlatadi. 
4 
 
 
-jadval 
Ishlab chiqarishda PUE bо‘yicha qо‘llaniladigan moddalar portlash xavfliligi toifasi va guruhi 
Havo bilan portlovchi aralashmalar, hosil 
qiluvchi moddalar nomi 
GOST 30852.11 bо‘yicha 
portlash xavfliligi toifasi 
GOST 30852.5 bо‘yicha 
portlash xavfliligi guruhi 
 
1 
2 
3 
Etilen (FE) 
IIB 
T2 

---

37 
Buten-1 (FB1) 
IIB 
T2 
Metan 
IIA 
T1 
Propan 
IIA 
T1 
Vodorod 
IIC 
T1 
Og‘ir nafta 
IIA 
T3