Sanoat ishlab chiqarishini tashkil etish

Bojxona boji deb - bojxona organlari tomonidan yuridik va jismoniy shaxslarni tovar-moddiy boyliklarni davlat chegarasidan olib kirgani yoki olib chiqqani uchun undiriladigan tо‘lovga aytiladi. Bojxonada bojxona bojidan tashqari har xil kо‘rinishdagi bojxona tо‘lovlari va yig‘imlari undiriladi.
Davlat ichida undiriladigan boj - yuridik va jismoniy shaxslardan huquqiy kuchga ega bо‘lgan xujjatni (harakatni) tasdiqlab berilganligi uchun undiriladigan tо‘lovga aytiladi. Masalan, nikohni, tug‘ilishni, fuqarolikni qayd etish uchun davlat tomonidan olinadigan majburiy tо‘lovlar.
Boj va yig‘imlarni tо‘lashda maxsus maqsad yoki maxsus manfaat kо‘zlangan bо‘ladi. Boj va yig‘imlar maxsus organlar tomonidan ma’lum bir xizmat kо‘rsatilganligi uchun va ushbu xizmatning zaruriyati paydo bо‘lgandagina undiriladi.
Boj va yig‘imlar odatda majburiy pullik tо‘lovdan iborat bо‘lib, ularni yakka tartibda huquqiy xizmat kо‘rsatilganda undiriladi. SHuning uchun boj va yig‘imning qiymatlari kо‘rsatilgan xizmatning turi va о‘lchamiga qarab aniq, summalarda belgilanadi (masalan, mulkni rо‘yxatga olinganda undiriladigan davlat boji).
Maxsus tо‘lovlardan biri bu bojxona tо‘lovlari bо‘lib, import qilingan mahsulotning narxini belgilashda bojxona boji va soliqlar tо‘g‘ridan-tо‘g‘ri unga ta’sir qiladigan qurollardan biridir. Odatda, kо‘pgina davlatlar olib kirilayotgan mollar uchun bojxona bojlarini bojxona chegarasida undirib, soliq, va yig‘imlarni esa davlat ichida molni sotish yoki undan foydalanish vaqtida undiradilar.
Soliq va bojxona bojlari orasidagi farq, shundan iboratki, bojxona boji chet el mollarini olib kirish uchun bojxona chegarasini kesib о‘tish davrida undirilsa, soliq esa, bir vaqtning о‘zda, chet el mollaridan hamda milliy sanoatimizda ishlab chiqarilgan mollar uchun ham undiriladi.
Bojxonada mollarni rasmiylashtirish munosabati bilan undiriladigan soliq va yig‘imlar soliq yig‘ishning chet el molini chegarada kutib olishning bir usuli sifatida qо‘llaniladi. Bularga yana bojxonada rasmiylashtirish, mollarni bojxona omborxonalarida saqlash uchun undiriladigan va boshqa turdagi bojxona yig‘imlari ham kiradi.
Ushbu yig‘imlar tovarni import qilayotgan vaqtda bojxona deklaratsiyasini rasmiylashtirgan shaxs tomonidan tо‘lanadi.