Sana yil Geofrafiya fani Sinf: 9

O’quv tarbiya ishlari bo’yicha direktor o’rinbosari: _____ __________
Sana ___ ______”_________-yil Geofrafiya fani Sinf: 9_______


6- Mavzu: Dunyo okeani .Kosmik ,iqlimiy, biologik va rekreatsion resurslar.
I. Darsning maqsadi:
a) Ta’limiy: O`quvchilarga Dunyo okeani .Kosmik ,iqlimiy, biologik va rekreatsion resurslar. haqida ma`lumot berish.
b) Tarbiyaviy: O`quvchilarga mustaqil fikr yuritishni, olgan bilimlarini hayot bilan bog`lay olishni, ilmiy dunyoqarashlarini shakllantirish, estetik did axloqiy sifatlarini kasb-hunarga bo`lgan qiziqishlarini tashkil toptirish
v) Rivojlantiruvchi: Mustaqil ishlash va fikrlash orqali bilim olishga, xotirani mustahkamlashga, tez fikrlashga o`rgatish, fanga qiziqishini ortirish.
II. Darsning turi: Amaliy, nazariy, aralash, noan`aviy, ananaviy.
III. Darsning usuli: Aqliy hujum, savol-javob, guruhlarda ishlash.
IV. Darsning jihozi: Darslik ,ko’rgazmali qurollar, globus, xarita.
V. Didaktik jihoz: Tarqatma materiallar, slaydlar ,bukletlar.
VI. Texnik jihoz: Kadoskop, kompyuter, diaproyektor ekran.
VII. Dars uchun talab etiladigan vaqt: 45 daqiqa:
Darsning texnik chizmasi:

Dars bosqichlari	Vaqt
Tashkiliy qism.	daqiqa
Yangi mavzuni boshlashga hozirlik	daqiqa
Yangi mavzuni yoritish	daqiqa
Guruhlarda ishlash. Yangi mavzuni tahlil qilish	daqiqa
Darsni yakunlash	daqiqa
Uyga beriladigan topshiriqlar	daqiqa

VIII. Darsning borishi (reja):
1.Tashkiliy qism: a)salomlashish, b)tozalikni aniqlash, d)davomatni aniqlash c) darsga tayyorgarlik ko`rish va dars rejasi.
2. Uyga vazifani so`rab baholash: a) og`zaki so`rov b)daftarni tekshirish
v) tarqatma materiallar orqali g) misollar yechish e) amaliy.
IX. O’tilgan mavzuni takrorlash. 1. Daftaringizga Jahon yer fondining tarkibi» deb nomlangan rasm (19 bet)ni tushiring va uni izohlang.
2. 3-jadval ma’lumotlarini tahlil qilib, daftaringizga yozing.
X. Yangi mavzu bayonining qisqacha mazmuni: Insoniyatning yaqin kelajagida katta ahamiyatga ega bo’lishi kutilayotgan tabiiy resurs turlaridan biri Dunyo okeani resurslaridir. U amalda bitmas-tuganmas xazinadir.Bu xazinaning dastlabki xili dengiz va okean suvining o’zidir. U yer yuzi gidrosferasining 96,5 foizini tashkil qiladi. Dengiz suvlarining eng muhim xususiyatlaridan biri unda D.I. Mendeleyevning elementlar davriy sistemasidagi 75 xil kimyoviy elementning erigan holda mavjudligidir. Shu sababli suvni tabiatning eng muhim minerali deb ham hisoblaydilar.Dunyo okeani suvida eng ko’p erigan holda uchraydigan boyliklardan biri tuzdir. Qadim zamonlardayoq dengiz suvidan osh tuzi ajratib olishga erishilgan. Xitoy, Yaponiya kabi mamlakatlarda hozir ham tuz olishda dengiz suvidan foydalanishadi. Umuman hozirgi vaqtda dunyo bo’yicha iste’moldagi tuzning 1/3 qismi dengiz suvlaridan olinmoqda.
Iqlimiy va kosmik resurslar:Ular qatoriga endigina insoniyatga xizmat qilishga kirishilayotgan quyosh, shamol, geotermal, termoyadro kabi energiya resurslari kiradi. Bular va Dunyo okeani energiya resurslari noan’anaviy energiya resurslari deyiladi.
Hozirgi vaqtda jahonning bir qator mamlakatlarida quyosh elektr stansiyalari qurilgan.
Muhim noan’anaviy energiya vositalaridan biri shamol energiyasidir. Inson qadimdan shamol tegirmonlari, yelkanli kemalar xizmatini tashkil qilishda shamol energiyasidan foydalanib keladi. Bunday energiya resurslariga, ayniqsa, yer yuzasining nisbatan sershamol mo’tadil mintaqalari boy.
Biologik resurslar:Biologik resurslar deb yer yuzasining o’simlik va hayvonot boyliklariga aytiladi.O’simlik resurslari madaniy va yovvoyi o’simliklarni o’z ichiga oladi. Ularning turlari nihoyatda xilma-xildir.O’simlik resurslari ham tuproq, hayvonot resurslaridek tugaydigan, shu bilan birga tiklanadigan tabiiy resurs hisoblanadi va ular azaldan insoniyatning ko’p hollarda hayotiy ehtiyojlarini qondirishda asosiy rol o’ynab kelgan. Ayniqsa, bu borada o’rmonlarning ahamiyati nihoyatda katta. Jahonda jami o’rmon maydonlari 40 mln.km2 (4 mlrd. gektar) ni yoki butun quruqlikning 30 foizga yaqinini tashkil qiladi. Rekreatsiya resurslari:Hozirgi davr ijtimoiy hayotida dam olish, istirohat, davolanish va turizm obyektlarining ahamiyati juda tez o’sib bormoqda. Insonning dam olishi va davolanishi ehtiyojlarini qondirishda xizmat qiladigan vositalar rekreatsiya resurslari deb ataladi.
XI.Yangi mavzuni mustahkamlash:
1. Sayyoramiz bo'ylab chuchuk suv qanday taqsimlangan? Unga «boy» va
«kambag a!» hududlami ajrating.
2. Nima uchun bir qator mamlakatlar o'zlarida daryo va ko'Uar yetarli bo'lishiga
qaramay, ichimlik suvini boshqa mamlakatlardan sotib olishga majbur bo‘lmoqdalar?
Ular qaysi mamlakatlar ekanligini aniqlang.
XII.Uyga vazifa: Mavzuni o`qib o`rganib kelish Yozuvsiz xaritaga tushurib
XIII.Foydalanilgan adabiyotlar: Geografiya 9-sinf darsligi, qo`shmcha adabiyotlar.