Sana yil Geofrafiya fani Sinf: 9

O’quv tarbiya ishlari bo’yicha direktor o’rinbosari: _____ __________
Sana ___ ______”_________-yil Geofrafiya fani Sinf: 9_______


7- Mavzu: 1-nazorat ishi.Atrof muhitning ifloslanishi.
I. Darsning maqsadi:
a) Ta’limiy: O`quvchilarga 1-nazorat ishi.Atrof muhitning ifloslanishi haqida ma`lumot berish.
b) Tarbiyaviy: O`quvchilarga mustaqil fikr yuritishni, olgan bilimlarini hayot bilan bog`lay olishni, ilmiy dunyoqarashlarini shakllantirish, estetik did axloqiy sifatlarini kasb-hunarga bo`lgan qiziqishlarini tashkil toptirish
v) Rivojlantiruvchi: Mustaqil ishlash va fikrlash orqali bilim olishga, xotirani mustahkamlashga, tez fikrlashga o`rgatish, fanga qiziqishini ortirish.
II. Darsning turi: Amaliy, nazariy, aralash, noan`aviy, ananaviy.
III. Darsning usuli: Aqliy hujum, savol-javob, guruhlarda ishlash.
IV. Darsning jihozi: Darslik ,ko’rgazmali qurollar, globus, xarita.
V. Didaktik jihoz: Tarqatma materiallar, slaydlar ,bukletlar.
VI. Texnik jihoz: Kadoskop, kompyuter, diaproyektor ekran.
VII. Dars uchun talab etiladigan vaqt: 45 daqiqa:
Darsning texnik chizmasi:

Dars bosqichlari	Vaqt
Tashkiliy qism.	daqiqa
Yangi mavzuni boshlashga hozirlik	daqiqa
Yangi mavzuni yoritish	daqiqa
Guruhlarda ishlash. Yangi mavzuni tahlil qilish	daqiqa
Darsni yakunlash	daqiqa
Uyga beriladigan topshiriqlar	daqiqa

VIII. Darsning borishi (reja):
1.Tashkiliy qism: a)salomlashish, b)tozalikni aniqlash, d)davomatni aniqlash c) darsga tayyorgarlik ko`rish va dars rejasi.
2. Uyga vazifani so`rab baholash: a) og`zaki so`rov b)daftarni tekshirish
v) tarqatma materiallar orqali g) misollar yechish e) amaliy.
IX. O’tilgan mavzuni takrorlash. 1. Daftaringizga dunyo bo'yicha qurg'oqchil yerlar maydonini materik va qit’alar bo'yicha taqsimlanishi keltirilgan diagrammani tushiring va uni tahlil qiling.2. Jahon yer fondi taqiimoti keiuril^an jadval Ma`lumotlarini baholang.
X. Yangi mavzu bayonining qisqacha mazmuni: Tabiiy omillar, antropogen omillar, gidrosfera, atmosfera, atrof-muhitning ifloslanishi, ekologik siyosat.. Ular yiliga millionlab tonna chang-to’zonlarni havoga chiqarib yuboradi.Ammo hozirgi vaqtda tabiatning ifloslanishida sun’iy omillar (antropogen jarayon) eng ko’p qatnashmoqda. Atmosferaga chiqarilayotgan iflosliklarning 2/ 3 qismi uning hissasiga to’g’ri keladi.Atrof-muhitning ifloslanishi natijasida yer yuzasining o’simlik va hayvonot dunyosi, ko’p asrlik tarixiy yodgorliklar va inshootlar birdek zarar ko’rmoqda. Xalqimiz orasida «Suv yetti yumalab toza bo’ladi» degan tushuncha bor. Hozirgi vaqtda O’rta, Shimoliy, Boltiq, Qora, Azov, Karib, Yapon, Yava dengizlari, Biskayya, Fors, Meksika qo’ltiqlari jahonda eng ko’p ifloslangan.Dunyo okeanining havzasi, ayniqsa, neft va neft mahsulotlari tashlandiqlari tufayli ifloslanmoqda.Kosmik kuzatishlar hozirgi vaqtda Dunyo okeani yuzasining 1/3 qismi neft pardasi bilan qoplanganligini ko’rsatadi. Bu jahondagi eng katta ekologik muammolardan biri demakdir. Zero, neft pardasi okeanning quyosh nurlarini qabul qilib olishiga to’sqinlik qiladi, suv bug’lanishini va kislorod bilan to’yinish imkoniyatini pasaytiradi, tirik organizmlar rivojlanishini susaytiradi. Neft bilan, ayniqsa, Atlantika okeani, Hind okeanining shimoliy qismlari eng ko’p ifloslangan.Atmosfera elektr energetika, metallurgiya, kimyo kabi sanoat tarmoqlari, transport vositalari, fazoga kosmik kemalarni uchirish yoki turli xil yong’inlar tufayli ifloslanmoqda. Bular natijasida har yili milliardlab tonna qattiq, gazsimon, aerozol chiqindilar atmosferaga chiqarib yuborilmoqda. Atmosferada, ayniqsa, is gazi (SO), oltingugurt gazlari (SO2) salmog’ining oshib borishi katta ekologik muammolarni keltirib chiqara boshladi. Yadroviy ilmiy-tadqiqotchi, mashhur olim Yu.B. Xaritondan dahshatli termoyadro qurollarining ishlab chiqarilishi va uning tarqalishi insoniyatni yo’q qilib yuborish xavfini tug’dirmaydimi, deb so’raganlarida u planetamizga oxir-oqibat termoyadro qurollari emas, balki «parnikoviy effekti» («issiqxona samarasi») katta xavf tug’diradi, ya’ni iqlimning global miqyosda isib borishi yerdagi hayot uchun haqiqiy talafot xavfini keltiradi, deb javob bergandi.

XI.Yangi mavzuni mustahkamlash:

1. Qo`llanma matni va atlasning «Ekologik karta» (9- bet) ma’lumotlaridan foydalanib
atrof-muhitning ifloslanishida inson faoliyati (ishlab chiqarish)ning ta’siri va ulaming
oqibatlarini o‘rganing, ekologik holat murakkab bo‘lgan hududlarni aniqlang va tahlil qiling.2. Tabiatni eng ko‘p qanday ishlab chiqarish tarmoqlan ifloslamoqda, ulaming ko‘lami qanday9 Tabiatni muhofaza qilishning qanday muhim yo‘llari bor? Ular .wqida so zlab bering.
XII.Uyga vazifa: Mavzuni o`qib o`rganib kelish Yozuvsiz xaritaga tushurib
XIII.Foydalanilgan adabiyotlar: Geografiya 9-sinf darsligi, qo`shmcha adabiyotlar.