Самиғов н. А. Бино

Иссиқлик изоляцияси материалларининг асосий хоссалари

1. Теплофизик хоссалар

Қурилиш материалларининг иссиқлик ўтказувчанлиги материал скелети, ғоваклигига тўлган ҳаво ва намликнинг иссиқлик ўтказувчанлиги функциясидир. Материал скелети аморф моддадан иборат бўлса, кристалл тузилишдаги материалга нисбатан иссиқлик оқимини кам ўтказади. Материал ғоваклигида намлик юқори бўлса, иссиқлик оқими тезлашади. Шунинг учун материал ғоваклигининг қуруқ ҳавога тўлиши мақсадга мувофиқдир. Бу ҳолатда қуруқ ҳавонинг иссиқлик ўтказувчанлик коэффициенти минимал бўлиб, 0,023 Вт(м^.0С) ни ташкил этади. Материал ғоваклиги сувга тўла бўлса, иссиқлик ўтказувчанлик ҳаво билан тўлганга нисбатан 25 марта юқори бўлади (_w0,58 Вт(м^.0С).
Қурилиш материали ғоваклигида сувнинг музлаши иссиқлик ўтказувчанликни кескин оширади, чунки, музнинг иссиқлик ўтказувчанлиги 2,32 Вт(м^.0С) ни ташкил этади. Шу сабабли қурилиш тизимида иссиқлик изоляцияси материалларини намланишдан ва музлашдан сақлаш зарур.
Баъзи қурилиш материалларидан (магнезиал боғловчили оловга бардошли буюмлар, металлар) ташқари, кўпчилик материалларда ҳарорат таъсирида иссиқлик оқими тезлашади. Ушбу ҳолат иссиқлик агрегатлари ва теплотрассаларни изоляциялашда ҳисобга олинади ва ―Қурилиш иссиқлик техникаси‖ ҚМҚ га асосланиб меъѐрлаштирилади.
Иссиқлик изоляцияси материали ўртача зичлиги ва иссиқлик ўтказувчанлик коэффициенти ўртасидаги боғлиқлик 12.1-расмда берилган.



Иссиқлик ўтказувчанлик,
Вт(м^.0С)
Ўртача зичлик, кгм³

12.1-расм. Иссиқлик изоляцияси материалларининг ўртача зичлиги ва иссиқлик ўтказувчанлиги ўртасидаги боғланиш

1-ноорганик материаллар; 2-органик материаллар
Умуман, иссиқлик изоляцияси материаллари структураси аморф моддали скелетга, қуруқ ҳавога тўлган юпқа деворли майда ғовакликка эга бўлиши мақсадга мувофиқдир.

2.