Samarqand qishloq xo’jalik instituti “qishloq xo‟jaligi mahsulotlarini tayyorlash, saqlash va qayta ishlashni tashkil etish” kafedrasi

001.429.011.BMI. 2015 y. 

---

ombori va quritilgan paxtani saqlash uchun buntlash maydonchalari tashkil etiladi. 
Paxta tayyorlash punktining idorasi, laboratoriya va boshqa yordamchi 
xonalar odatda bir binoga joylashgan. quritish-tozalash sexining o‟txonasi, suyuq 
yoqilg‟i ombori, transformator podstansiyasi, 25 tonnali avtomobil tarozi joylashgan 
paxta qabul posti, hududga kirish darvozasi, chegara devorlari, mexanizmlar turadigan 
maydoncha, o‟t o‟chirish deposi, ko‟mir saqlaydigan maydoncha, ichki darvoza, 
kanalizasiya nasosi, 17,500 m
3
suv sig‟adigan xovuz, oshxona, o‟t o‟chirish nasosi, 
suv minorasi va projektorlar tegishli tarzda teritoriyaga joylashtirilgan. 
Tayyorlash punktini elektr energiyasi bilan ta‟minlash uchun maxsus 560 
k.Vatt li transformator o‟rnatilgan podstansiya qurilgan. Punkt labaratoriyasida 
vakuumli elektrik nam o‟lchagichlar, chigitli paxtaning iflosligini aniqlaydigan 
priborlar, laboratoriya jinlari, polyarizatorli mikroskoplar, I va II klass texnik 
tarozilar va boshqa asbob-uskunalar bo‟lishi lozim. Bundan tashqari har bir paxta 
tayyorlash punkti har o‟n ming tonna paxta uchun 12 dona qabul qilish mexanizmi, 
12 dona 18 metrli transporterlar, 10 dona narvon, bunt buzuvchi va paxta 
kovlovchi mashinalar bilan ta‟minlangan bo‟lishi kerak. 
Har yilgi paxta tayyorlash Davlat rejasini bajarish uchun, dalalardan 
keltirilgan paxtani o‟z vaqtida qabul qilib olish, markazlashgan usulda quritish- 
tozalash, yaxshi saqlash uchun paxta tozalash zavodlari va ularga qarashli paxta 
tayyorlash punktlari quyidagi talablarni bajarishlari kerak:
-paxta ekadigan jamoa, shirkat va boshqa xo‟jaliklar bilan har yili butun 
hosilni davlatga sotish uchun kontraktasion shartnoma tuzishi va uning 
bajarilishini tekshirishi; 
-xo‟jaliklarda qo‟lda va mashinada teriladigan paxtaning sifatini qanday 
qilib yaxshilash va sortlarga to‟g‟ri ajratish haqida tushuntirish o‟tkazish;
-paxtani qabul qilishda davlat standartlarida belgilangan qoida va 
normalarga qat‟iy rioya qilish; 
quritish-tozalash sexlarining to‟xtovsiz va unumli ishlashini ta‟minlash;
-qabul qilingan paxta uchun paxta topshiruvchilar bilan to‟g‟ri va o‟z 
vaqtida hisob-kitob qilish; 
-qabul qilingan paxtani seleksion va sanoat sortlari bo‟yicha uning usuliga 
va dala gruppalariga qarab alohida partiyalarga ajratish va urug‟lik paxtalarni ham 
reproduksiyasi bo‟yicha alohida partiyalarga ajratish; 
-saqlanayotgan paxtaning sifatini o‟z vaqtida tekshirib turish va zavod 
Bajardi 
Rahbar 
Yusupov A 
Siddiqov A