Samarqand davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti

Ajratish  sistemasi  nefridiylardan  iborat.  Gavdaning  har  bir  segmentida 
bir  juftdan  bo’ladi.  Shunga  binoan  polixetalarning  shuningdek  boshqa  halqali 
chuvalchanglarning ham ajratish sistemasi segmentar organlar (metanefridiylar) 
deyiladi.  Metanefridiyning  bir  uchi  selom  bo’shlig’i  orqa  devori  yonida,  nayi 
keyingi (yonidagi) segmentga o’tib, yon tomonda tashqariga ochiladi.  
Nerv  sistemasi.  Nerv  sistemaning  asosiy  (markaziy)  qismi  bir  juft  bosh 
gangliylari,  ulardan  chiqib,  halqumni  aylanib  o’tuvchi  ikkita  halqum  atrofi 
konnektivalar  va  bir  juft  qorin  nerv  tolasidan  (bo’ylama  shoxchadan)  iborat. 
Tuban  taraqqiy  etgan  polixetalarda  bu  bo’ylama  nerv  tolalari  bir-biridan  uzoq 
turadi. Nisbatan murakkabroq tuzilgan polixetalarda bu ikkala tolalar bir-biriga 
ancha  yaqinlashadi  va  harbir  segmentda  tola  bittadan  gangliya  hosil  qiladi  va 
ikkala  gangliya  o’zaro  komissura  bilan  qo’shiladi.  Shunday  usulda  narvon 
shaklidagi nerv sistemasini hosil qiladi. Lekin aksariyat polixetalarda bo’ylama 
nerv  tolalar  yanada  yaqinlashib,  ulardagi  gangliyalar  o’zaro  bevosita  qo’shilib 
ketadi va qorin nerv zanjiri ko’rinishidagi nerv sistemani hosil qiladi.