Samarqand davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti

Ovqat  hazm  qilish sistemasi uch  qismdan, ya’ni  ektodermal  oldingi va 
orqa  ichakdan  hamda  endodermal  o’rta  ichakdan  iborat.  Oldingi  ichak  og’iz 
bo’shlig’i va halqumdan iborat. Yirtqich polixetalarning halqumini ichki devori 
xitinlashgan  o’tkir  tishlar  yoki  jag’  plastinkalarini  hosil  qiladi.  Bunday 
polixetalarning halqumi ag’darilib tashqariga chiqariladi va o’ljani tutib olishda 
ishtirok etadi. O’rta ichak to’g’ri naysimon, orqa ichak kalta. 
Qon  aylanish  sistemasi  yopiq.  Bu  sistema  tananing  orqa  va  qorin 
tomonidagi  qon  tomirlaridan  iborat.  Bu  ikkala  yirik  qon  tomirlari  peritoneal 
epiteliy ostidan o’tadigan mayda tomirlar, lakunalar va selom devorini aylanib 
o’tadigan  halqa  tomirlar  bilan  bog’langan.  Halqa  tomirlar  harbir  segmentda 
bittadan yoki birnechtadan bo’lib joylashgan. Bu tomirlar orqali qon  jabralarga 
boradi,  undan  nefridiylarga  qaytadi.  Qon  tomirlar  organlarda  juda  mayda 
ingichka  kapillyarlarni  hosil  qiladi.  Polixetalarda  (shuningdek  kam  qillilarda 

---

ham) qon faqat qon tomirlar va ingichka kapillyarlarda oqqani tufayli yopiq qon 
aylanish sistemasi hisoblanadi. Tananing oldingi yarmini orqa tomonidagi yirik 
qon tomirining bir meyorda qisqarib turishi tufayli qon tananing old tomoniga, 
qorin qon tomiri orqali esa orqa tomonga oqadi.