Samarqand davlat universiteti geografiya va ekologiya fakulteti ekologiya va hayot faoliyati xavfsizligi

Nurota tog'- yong'oqzor davlat qo'riqxonasi Nurota tog'-syerhosil yong'oqzor davlat qo'riqxonasi 1975 yil 4 dekabrda 530-qarorga binoan tashkil etilgan. Tashkil etilgan vaqtda qo'riqxona may doni 22537 gektami qamragan. Uning ilk may doni 1976-1987 yillar oralig'ida viloyatlararo chegaralami va qo'riqxona chegaralarini aniqlash bilan bog'liq holda bir necha marta o'zgartirgan. 1979 yilda qo'riqxona maydoni rasman 22138 gektar deb tan olingan. 1990 yilda qo'riqxona maydoni qisqartirilib, hozirgi kunda 17752 gektami tashkil etadi. 1986 yilda 15322 gektar maydondagi himoya hududi tashkil etildi. Nurota tog'-syerhosil yong'oqzor qo'riqxonasi Jizzaxning shimoliy qismida joylashgan bo'lib, Navoiy va Samarqand viloyatlari bilan chegaradoshdir. Qo'riqxonaning markaziy binosi va idorasi Yangiqish10q yaqinida joylashgan. Qo'riqxonaning maydoni Forish va Nurota tumanlarida bo'lib, dengiz sathidan 530 metrdan 2169 metrgacha balandlikdajoylashgan. Qo'riqxona iqlimi kontinental bo'lib, yozda quruq va issiq, qishda sovuq. Bu yerdagi o'rtacha yillik harorat 15,20 S, yanvardagi o'rtacha harorat 1,8° S ni; past harorat esa 32° S ni tashkil etadi. Yozda o'rtacha harorat 430 S ni tashkil etadi. Nurota qo'riqxonasi Nurota past tekisligida joylashgan. Qo'riqxonaning tog'li relefi o'ta murakkab. Nurota tog' tizmalaridagi tog'laming balandligi juda baland emas, tog'ning eng yuqori cho'qqisi Hayatboshi bo'lib, 2169 metmi egallaydi. Nurota tog'idagi Nurota tizmasi eng yirik tizmadir. Nurota tizmasidagi qoyalar 35 %, qiyaliklar 50 %, adirlar 13 % va daryo vohalari 2 % ni tashkil etadi. Qazib olingan yer osti boyliklari orasida turli foydali qazilmalar mavjud. Bu yerda yirik marmar qazib olinadigan joylar bor. Qo'riqxonaning tuprog'i birbiridan tubdan farq qiladi. Past qoyalarda to'q kulrang tuproq bo'lib, tarkibidagi chirindi yuqori darajada ega. 1000 metr yuqoridagi tuproqlar jigarrang, chirindisi kam toshlari ko'p.