Samarqand davlat universiteti fizika fakulteti optika kafedrasi

Tajribani bajarish
Interferension hodisani kuzatishdan oldin quyidagi tavsiya etiladi:
- (a) o’yiq bor vint bilan ko’zguni oldinga orqaga harakatlantiring
Izoh: Bu interferension naqshning ekranda siljishiga olib keladi; uni ko’zguni ushlab turgich chetida difraksiya sababli kelib chiqishi mumkin bo’lgan difraksion tasvir
bilan adashtirmaslik kerak.
– Intensivlikning maksimumlari orasidagi masofani o’lchash uchun, ekranga qog’oz parchasini joylashtiring va yorug’likning maksimal intensivligi joylashuvini yumshoq qalamdan foydalanib belgilang( yoki aksincha, yorug’likning minimum intensivligini)
–Linzani H (f = +200 mm) ekran bilan ko’zgu orasiga 3-Rasmda keltirilganidek joylashtiring va A bilan A’ yorug’lik manbalarining ravshan obrazini yarating.
–A bilan A’ tasvirlar orasidagi B masofani aniqlang. Tasvir masofasi b ni aniqlang.
–Vernyer kronsirkulidan foydalanib, qog’oz parchasida belgilangan intensivlikning maksimumlari orasidagi masofalarni o’lchang va ularning o’rtacha qiymatini hisoblang


Hisoblashlar
O’lchangan qiymatlar, b = 146 sm. d = 0,95 mm, B = 7 mm, va akslantirsh fokus masofasida, f = 20 sm, (IV) tenglama bo’yicha, g = 23 sm. (V) ifoda orqali geliy-neon lazerning to’lqin uzunligi, aniqlanishi mumkin: λ= 624 nm.
Izohlar:hozirgi vaqtda to’lqin uzunligini aniqlashning qulayroq va ancha aniq metodlari bor.
(III) ifodadan ekran bilan A va A’ yorug’lik manbalari orasidagi aniqlangan L masofa L = 169 sm. Bu esa ideallashgan A yorug’lik manbai nur yo’nalishida sferik linza K dan bir oz orqada joylashganidan dalolat beradi.


Tajriba namunasi
1-Jadval: Maksimum intensivliklar orasidagi d masofa

O’lchanadigan qiymatlar	d/mm
1	1.00
2	0.95
3	0.95
4	0.95
5	0.90

O’rtacha qiymat d = 0.95 mm, tasvirgacha masofa: b = 146 cm, A bilan A’ tasvirlar orasidagi masofa: B = 7 mm.

Xulosa
Ko’zgudan yorug’likning qaytishi ikkinchi yorug’lik manbaini yaratishga imkon berib, bu manba birinchisiga nisbatan ketma-ket sodir bo’ladi. To’g’ri va qaytgan yorug’lik nurining superpozisiyasi K sferik linza ortida interferension manzara paydo bo’lishiga olib keladi.