S yunusov, Z. Abdiyev

 
5.3. Ozuqali eritmalar 
 
Issiqxona ekinlarini oziqalashtirishni optimallashtirish asosiga, 
bir tomondan tegishli nisbatda makro va mikroelementlar, es, ph 
darajalari bilan balanslangan, yetishtirish davrlari bo„yicha standartli 
eritmalardan foydalanish, va ikkinchi tomondan zarur mikroiqlim 
sharoitlarini saqlashdir. 
Yetishtirish jarayonida doimo turli xolatlar ro„y beradi, oziqa-
lantirishni optimallashda ularni hisobga olish zurur. Bu oziqali 
elementlarni substratli eritmadagi ayrim elementlarni haqiqiy kon-
sentratsiyasi bilan bog„liq antagonizmi (qarama-qarshiligi), buning 
natijasida balanslangan oziqali eritmalardan foydalanilganligiga 
qaramasdan, ayrim oziqali elementlarni o„simliklar tomonidan o„z-

---

lashtirilishi buziladi. Shu bilan bir qatorda o„simliklarni normal 
o„sishi va rivojlanishu uchun zarur elementlarni etishmovchiligi yoki 
oshib ketishi tufayli oziqalanishni buzilishi ro„y beradi. 
Bu ayniqsa oz hajmli ildizga ega bo„lgan kichik hajmli ekinlar 
sharoitida namoyon bo„ladi. Shu bois bu yerda o„simliklarni oziqa-
lantirish bo„yicha tavsiyalarga qa‟tiy rioya qilish va ishchi oziqali 
eritmalarni balanslanganligiga asosiy e‟tibor berilishi kerak. Ishchi 
eritmani konsentratsiyasi o„simlik xujayralaridagi osmatik bosimi-
dan baland bo„lmasligi kerak, yo„qsa (aks holda) ularni suv va 
oziqali elementlarni o„zlashtirishi to„xtashi mumkin. Ularni optimal 
konsentratsiya 0,5-0,6 g/l, elektr o„tkazuvchanligi – 1 mSm/sm 
gacha, pH – 6-7. 
Kichik hajmli gidroponikada ekinlar va o„sish davri bo„yicha 
differensiatsiyalangan turli eritmalardan foydalaniladi. Misol uchun 
ulardan biri 28-jadvalda ko„rsatilgan. 
28-jadval 
Turli substratlardagi bodring va pomidor
uchun oziq eritmalarning tarkibi, mg/l