S yunusov, Z. Abdiyev

29-jadval
Bodring uchun tayyor va onalik eritmalarda
asosiy elementlarni tarkibi 
Makroelementlar 
Mikroelementlar 
o„g„i
tla
r 
standar
tli
ta
rk
ib
, 
mM
/l
ta
y
y
o
r 
er
it
ma
, 
mg
/l
o
n
ali
k
e
ri
tma
, 
kg
/m
3
o„g„i
tla
r 
standar
tli
ta
rk
ib
, 
mM
/l
ta
y
y
o
r 
er
it
ma
, 
mg
/l
o
n
ali
k
e
ri
tma
, 
kg
/m
3
NH
4
NO
3
0,5 
40 
4,0 
Fe – DETPA 6% 
10 Fe 
9,32 
932 
KH
2
PO
4
1,25 170 
17,0 MnSO
4
10 Mn 1,69 
169 
Ca(NO
3
)
2
3,5 
700 
70,0 ZnSO
4
4 Zn 
1,15 
115 
KNO
3
4,25 430 
43,0 Na
2
B
4
O
7 
× 10H
2
O 
20 B 
1,91 
191 
MgSO
4 
× 
7H
2
O 
1,0 
246 
24,6 CuSO
4
2,5 Cu 0,12 
12 
Na
2
MoO
4 
× 2H
2
O 
0,5 Mo 0,12 
12 
30-jadval
Suv ionlarini hisobga olib pomidor uchun oziq eritmani 
hisoblash 
Standart tarkibi, mM/l 
O„g„itlar, mM/l 
NO
3 
– 
1
0
,5
H
2
PO
4 
–
1
,5
SO
4 
–
2
,5
H
3
O 
+
NH
4 
+
0
,5
K 
+
7
,0
C
a 
++
3
,75
Mg
++
1
,0
Korreksiya 
+3,0
-1,0 -0,5 
Hisoblash uchun 
tarkibi 
10,5 1,5 
2,5 3,0 0,5 7,0 2,75 0,5 
H
3
PO
4
1,5 
1,5 
1,5 
HNO
3
1,5 
1/5 
1,5 
NH
4
NO
3
0,5 
0/5 
0,5 
Ca(NO
3
)
2
2,75 
5,5 
2,75 
KNO
3
3,0 
3,0 
3,0 
K
2
SO
4
2,0 
2,0 
4,0 
MgSO
4
0/5 
0,5 
0,5 

---

Kichik hajmli gidroponika uchun oziq eritmalarni tayyorlashda 
ko„chatlarni turli rivojlanish bosqichlarida oziq elmentlardagi ion-
larni nisbataiga (masalan N : K, K : Cl va boshqalar) a‟lohida e‟tibor 
berish kerak. Substratlarni to„yintirish uchun eritmalarni tarkibi 
ko„chatlarni boshqa rivojlanish fazala-rida foydalaniladigan yerit-
malardan bir valentli kationlarni (K va NH
4
) miqdorini pastligi, bor 
va ikki valentli kationlarni (Ca va Mg) miqdorini yuqoriligi bilan 
sezilarli darajada farq qiladi. Buning sababi o„simliklar bir valetli 
ionlarni tezroq o„zlashtiradi va shu bois ikki valentli ionlarni 
konsentratsiyasi ildiz joylashgan muhitda yuqori bo„lishi kerak. 
Shuning uchun substratni to„yintirish uchun eritma tarkibi ildiz 
atrofidagi zonalarda iloji boricha optimalga yaqin bo„lishi kerak. 
Kichik hajmli gid-
roponikada ildiz tizimi 
joylashgan mintaqaning 
turli nuqtalarida oziq ele-
mentlarni o„simliklarga 
o„tishi bir hilda emas-
ligini nazarda tutmoq ke-
rak. Bunday sxema 49-
rasmda keltirilgan. 
Ko„chatlarni 
mineral oziq element-
larni singdirishi va ularni 
kichik hajmli substratlar-
da to„planishi, oziq erit-
malarda oziq elementlarni miq-dorini (tarkibini) sezilarli darajada 
o„zgartirishi mumkin. Optimalga yaqin oziq eritma tarkibini ushlab 
turish uchun kamida oyda bir agrokimyoviy taxlil o„tkazilishi zarur. 
Eritmada makroelementlarni miqdorini baholashda 31-jadvalda 
keltirilgan darajalarga tayanmoq kerak. Undan tashqari kichik hajmli 
substratda elektr o„tkazuvchanlik va nordonlikni muntazam haftada 
bir necha marta aniqlash zurur.