S yunusov, Z. Abdiyev

9-jadval 
 Issiqxonalar asosiy turlarining tavsifi
№ 
Qurilish-foydalanish belgilari 
Issiqxona turlari 
1. 
Yil mobaynida foydalanish muddati 
2. 
Foydalanishdagi vazifasi 
3. 
Isitish usuli 
4. 
Konstruktiv xususiyatlari: 
yopqichni yopilish shakli 
tashqi yopqichi 
zvenolar soni 
ekinlarni o„stirish usuli 
5. 
Qaysi matrialdan tayyorlangan: 
fundament – asosi 
yon devorlari 
Sinchi 
Shprosi 
6 
O„lchamlari: 
issiqxonaning umumiy uzunligi va eni, 
m 
qurilish maydoni, m
2
inventar maydoni, m
2
Foydali maydoni, m
2 
maydondan foydalanish koeffitsienti, 
% 
seksiya kengligi, m 
sarrovgacha balandligi, m 
tarnov ostigacha (karnizgacha) 
balandligi, m 
shproslar oralig„idagi masofa, m 
7 
Ichki jihozlar (tizimi) 
isitish manbai 
Shamollatish 
suv bilan ta‟minlash 
karbonat angidrid gazi bilan boyitish 
o„g„itlar va zaharli moddalar eritmasini 
berish 
mikroiqlimni sozlash 
8. 
Solishtirma hajmi 
9 
To„siqlar koeffitsienti 

---

Issiqxonalardan foydalanish muddati, ularni vazifasi, isitish 
usullari, konstruktiv xususiyatlari kursning nazariy qismida bayon 
etilgan materiallarni hisobga olgan holda izohlanadi. 
Issiqxonalarning asosiy elementlari qanday materiallardan tay-
yorlanganligiga qarab aniqlanadi. Issiqxona va uning ayrim element-
lari ruletka bilan o„lchanadi. Issiqxonalarni qurilma, inventar va 
foydali maydonlari o„lchangan natijalar bo„yicha hisoblanadi. Quri-
lish maydoni – bu tashqi tomoni uzunligini uni eniga ko„paytmasi, 
inventar esa issiqxona ichki uzunligini ichki eniga ko„paytmasi, 
urug„ sepish va ko„chat ekish uchun foydalaniladigan maydon (doi-
miy foydalanish uchun asfaltlangan yo„lkadan tashqari) foydali may-
don deb yuritiladi. 
Issiqxona erdan foydalanish koeffitsienti foydali maydon yuza-
sini inventar maydonga bo„linib va 100 ga ko„paytirish orqali aniq-
lanadi. 
Issiqxonaning ichki jihozlarini tavsiflashda uni tavsifi issiqlik 
manbalari, ularning joylashishi (issiq suv o„tadigan, nishabli (shatr) 
tuproq yuzida va ostidan isitadigan trubalar, issiqlik generatorlari, kalo-
riferlar va boshqalar), sug„orish usullarini (tomchilatib, yomg„irlatib 
yoki shlanglar yordamida), karbonat angidrid bilan boyitish usulini, 
issiqxonaga zaharli moddalar va o„g„itlar eritmasini berishni (magistral 
truboprovodlar, yomg„irlatish tizimi orqali yo„qligi) mikroiqlimni 
sozlashni (avtomatlashtirilgan yoki yo„q) ko„rsatgan holda izohlaydilar. 
Issiqxona solishtirma (nisbiy) hajmi to„siqlari koeffitsienti, 
hisoblashlar yordamida aniqlanadi. Solishtirma hajm – bu hajmni 
inventar maydonga nisbati, to„siqlar koeffitsienti esa – devorlar va 
yopqichlar yuzasi yig„indisini inventar maydonga nisbatidir. Ikki 
nishabli bir zvenoli issiqxona devorlari yuzasi to„rt devorlari yuzasi 
va oldi hamda orqa tomonlari uchburchaklarining yuzalari yig„in-
disiga, yopqichi yuzasi esa – ikki nishab yuzasining yig„indisiga 
teng. Blokli issiqxonalarda devorlari yuzasi to„rt devorlari yuzasi va 
barcha seksiyalarining oldi va orqa tomonlari uchburchaklarining 
yuzasi yig„indisiga, yopqichi (qoplama) yuzasi esa – barcha zvenolar 
nishablari yuzasi yig„indisiga barobardir. 
Material va jihozlar:
1. Issiqxona xo„jaligi. 2. O„zbekiston 
uchun tavsiya etilgan issiqxonalarning namunaviy loyihalari. 3. 

---

Himoyalangan yer sabzavotchiligi albomi. 4. Diafilmlar, kompyuter 
tasvirlari va boshqa ma‟lumotlar. 5. Ma‟lumotli (spravochnik) 
adabiyotlar. 6. Ruletka yoki yig„ma o„lchagichlar, chizg„ichlar.