S yunusov, Z. Abdiyev

Payvandlangan ko„chatlarni issiqxona va ochiq maydon-
larda ekish xususiyatlari. 
Ko„chatlarni doimiy joyga ekishda uya 
ochiladi, bunda uyada payvandlangan joyi tuproqdan yuqorida (10-
15 sm) bo„lishi va ishlov berishda tuproq ko„mib qolmasligi kerak, 
aks holda tuproq kasalliklari payvandlashga o„tib samarasi 
bo„lmaydi. 
 
Tuproqni polietilen plyonka bilan mulchalash juda samaralidir. 
Pomidor va bodring o„simliklarini 2-3 xaftadan so„ng sim 
bag„azga boylanadi, ya‟ni poya yoki pastki barglarni tuproqqa tegib 
turmasligi kerak. 
O„suv davri davomida barg va mevalarida virusli kasalliklar 
paydo bo„lganda, odatda pestitsidlar bilan ishlov beriladi. Ekinni 
sug„orish odatdagi usulda yoki tomchilab o„tkaziladi. Baqlajonni 
pomidor uchun payvandlash sifatida qo„llanilganda tuproq namligi 
yuqori bo„lishini yodda saqlash kerak.
O„simliklarni payvandlash usuli hosildorlik fuzarioz, nematoda 
va boshqa tuproq kasalliklariga chidamliligini oshiradi va yuqori 
samarali ekanligini ko„rsatadi. Shuni nazarda tutish kerakki, agar 
o„suv davridagi sharoit juda qulay va bu kasalliklar kuchli darajada 
zararlamasa yoki umuman bo„lmasa xam payvandlangan o„simliklar 
payvandlanmagan o„simliklarga nisbatan kuchli rivojlanadi. 
Payvandlangan ko„chatlarni sanoat miqyosida ishlab chiqa-
rish. 
Kichik mikdorda payvandlash ortiqcha mexnatni talab etmaydi. 
Bir ishchi sakkiz soatlik ish kunida 600-800 ta payvandni qila oladi, 
bu albatta, ekinlarni kichik maydonlarda yetishtirish uchun yetarli.
 
Odatda ekinlarni katta maydonlarda yetishtirish uchun, ko„chat
-
larni payvandlash uchun ko„p ishchi kuchi talab etiladi, bu iqtisodiy 
tomondan samarasiz. Shuning uchun chet el kompaniyalarida 
sabzavot ekinlarini ko„chatini payvandlash ishlari avtomatik va ko„p 
miqdorda ishlab chiqarish va sotish avtomatik liniyalar va jihozlarga 
yuklatilgan. 
Masalan ISO Graft 1200 (ISO Group, The Netherlands) quril-
masi bir odam bilan boshqariladi va bir soatda 1000 o„simlikni pay-
vand qiladi. 
CONIC SYSTEM EMP300 (Spain) avtomatik mashinasi bir 
soatda 400-600 o„simlikni payvandlaydi. Semi-automatic grafting 

---

machine “GR 300/3″ (Italy) va Grafting Robot GVT (Korea) lar pay-
vandlangan ko„chatlarni ishlab chiqarish bo„yicha o„xshash ko„rsat-
gichlarga ega.