S yunusov, Z. Abdiyev

 
 
77-rasm. 
 Payvandlangan 
o‘simliklar moslashishi uchun 
maxsus inshooat. 
78-rasm. 
 Payvandlangan 
o‘simliklar moslashishi uchun 
ko‘chatlarni joylashtirish. 
Payvandlangan ko„chatlarni yaxshi o„sib ketishi uchun asosan 
birinchi kuni haroratni yuqoriroq qilish muxim. SHuning uchun 
plyonka ochilmaydi. To„g„ri payvandlangan o„simliklar 3-4 kuni 
barglari tikalanadi o„zini turgor xolatiga qaytadi.
Payvandlangandan keyin 4-5 kun o„tgach ko„chatlarni sekin 
asta chiniqtira boshlash kerak.
Bu davrda shamollatish kuchaytiriladi. Bu shamollatishni 
kuchaytirish kun ora ertalab va kechqurun 5-10 daqiqa eshigini 
ochish bilan bajariladi. O„simliklar bargi turgor xolatini yo„qot-
masligi uchun purkagich bilan suv purkaladi. Shu bilan birga ustki 
qavatdagi qora plyonkani birinchi marta bir necha soatga ochib 
qo„yiladi, 3-4 kundan so„ng esa uni butunlay olib tashlanadi. 

---

Keyin, oradan 2-3 kun o„tgach ikkinchi qavat polietilen plyon-
kani ham olib tashlanadi. Pomidorni baqlajonga payvandlangan ko„-
chatlarini tutib olishi uchun umumiy 5-6 kun, pomidorni pomidorga 
yoki baqlajonni baqlajonga payvandlangani esa 4-5 kunni tashkil 
etadi.
Payvandlash uchun maxsus plastmassa naychadan foydalanilsa 
unda ular o„zi payvandlangan joyning o„sishi va kengayishi nati-
jasida sirg„anib tushib ketadi va bu echib olish jarayonini engillash-
tiriladi. O„zi yoriluvchi rezina trubkalardan foydalanilsa, unda xam 
echib olishni xojati yo„q. Qisqichlarni ehtiyotkorlik va sekin echib 
olish kerak. 
Kasseta (tuvaklar) dagi ko„chatlar ulangandan so„ng payvand-
langan ko„chatlarni issiqxonaga yoruqqa olib o„tish kerak va (pay-
vandlangandan keyin 9 chi kuni) ildiz ostidan mineral o„g„itlar 
(NPK) bilan oziqlantirish o„tkaziladi. 0,3 – 0,4 % mochevina (yoki 
karbamid) yoki 1 gramm nitrofos 1 litr suvga yoki boshqa o„g„itlar 
eritmasi tayyorlanadi. Bu yeritmalar bilan ko„chat bargiga engil 
purkaladi, eritma iloji boricha payvandlangan joyga tegmasligi 
kerak. Payvandlangan joyga faqat katolit (tirik suv) eritmasini pur-
kash kerak.
Shu bilan birga payvandlangan o„simliklarni organik o„g„itlar 
bilan xam sharbat shaklda mol go„ngi, chirindili suv, paranda go„n-
gini 1 qismiga 10 qism suv xisobida aralashmasi bilan oziqlantiri-
ladi. Payvandlangan ko„chatlarni ammiakli selitra eritmasi bilan 
oziqlantirish yaxshi natija beradi (10 gramm 10 litrga). 
Ko„chatlarni yetishtirishda payvandlangan o„simlikni sinib qol-
masligi uchun ularni uzunligi 18-20 sm li kichik qoziqchalarga 
bog„lab qo„yiladi. 
Issiqxonada ko„chatlarni o„sishi va rivojlanishi uchun qulay 
haroratni ushlab turish zarur. O„simlik qizib ketishini pasaytirish 
uchun ko„chatli tuvaklarni oralig„ini kengaytirish zarur. Dalaga 
ekishdan avval payvandlangan joy va poyani pastki qismidagi paydo 
bo„lgan ildiz va barglarni olib tashlash kerak.
Issiqxona kombinatlarida payvandlangan ko„chatlarni ko„p 
miqdorda ishlab chiqarishda harorat va namlikni, yorug„lik va sha-
mollatishni avtomatik boshqaruvga ega bo„lgan inshooatlar quriladi. 

---