S yunusov, Z. Abdiyev

67-rasm. 
Payvandlangan 
joyini qisqich bilan qisish. 
 

---

Iskana payvand 
68-rasm. 
Iskana 
payvand.
 
Payvandlashni urug„bargi tagidan 4-6 sm 
qoldirib, yuqori qismi kesiladi. Payvandlashni 
yuqori qismidan 1,5-2 sm qilib ustarada iskana 
shakli ochiladi. Payvandustni poyasini yuqori 
qismidan urug„bargi yoki yangi paydo bo„lgan 
chinbarg bilan kesib olinadi. Uning pastki qismini 
uchli qilib pona shaklga keltiriladi va payvandlash 
yorig„iga joylashtirib qisqich bilan mahkamlanadi 
(68-rasm). 
Yorma payvandlash
 
O„simlik poyasini yorma usulda payvandlash mumkin. Bunda 
payvandlashni kesib xar ikki tomonini uchlaydi, payvandustni esa 
poya o„rtasidan uzunasiga (2-2,5 sm) kesiladi va payvandlash ustiga 
joylashtiriladi (69-rasm). Kesilgan joyni qisqich bilan mahkam-
lanadi. Shu bilan birga boshqacha usul bilan ya‟ni o„simlikni ikki 
ildizli qilib payvandlash mumkin. Payvandustni ikkita payvantakka, 
ya‟ni kesilgan joyiga mos qilib ikki tomoni kesilgan payvandust 
joylashtiriladi (70-rasm). Payvandlangan joyi qisqich bilan mahkam-
lanadi. 
 
 
69-rasm. 
Yorma payvand. 
70-rasm. 
Ikki payvantakka 
payvandlash.
 
 

---

Yon tomondan kesib payvandlash 
71-rasm. 
Yon tomondan 
kesib payvandlash
.
 
Qovoq poyasi (payvandlash) ni qiyalatib 
kesishda urug„barg ostidan, bir oz qo-
chirgan holda (urug„barglarni o„rtasi) 
yon tomonidan birinchi chinbarg to„g„ri-
sini tanlab olinadi. Qovoqni qiyalatib ke-
sishda kesilgan kesik 1,5-2 sm dan ortib 
ketmasligi kerak. Kesishni bajarishda 
o„simlik poyasining o„rtasigacha ya‟ni 
poyaning yarmigacha pastga qarab chu-
qur kesib boriladi (71-rasm). 
Payvandust (qovun, tarvuz, bodring) ni ildiz tomonidan urug„-
barg tomonga qarab ikki tomonini bir xilda poyaning etli qismi 
(epidermis) ni qovoqniki singari bir xil uzunlikda kesiladi. 
So„ngra payvandlashni kesilgan joyini ochish uchun qovoq 
poyani sekin qayrish kerak, chap qo„l barmoqlari bilan pastga sekin 
ezish kerak, ko„rsatkich barmoq bilan kesilgan joyni yuqori qismini 
o„ziga tortish kerak. Shunda kesik engil ochiladi. 
Payvandust payvandlash kesilgan poyasi ustiga shunday joy-
lashtiriladiki, bunda payvandust poyasi po„stlog„i payvandlash 
kesilgan chetiga aniq to„g„ri kelishi kerak. Buning uchun payvandust 
poyasi oxiri payvandlash kesigining oxiriga to„liq to„g„ri kelishi 
kerak va qovoq poyasini butun qismidan sirg„anmasligi, tashqi to-
mondan chiqib qolmasligi kerak. 
Payvandust poyasi payvandlash kesigiga qo„yilgandan keyin, 
payvandlangan joy qisqich bilan mahkamlanadi. Payvandlangandan 
5-10 kun keyin payvadust o„sa boshlaydi, agar jarayon muvofaq-
qiyatli bo„lsa. Qovoq bargi payvandustga soya qilishi mumkin, shu-
ning uchun bir qismini kesish kerak. Biroq bargni to„liq olib tashlash 
mumkin emas.
Gorlyanka qovog„i (idish qovog„i) payvantlanganda shu jixati 
bilan sabzavot qovog„idan ustunlik qiladi. Tarvuz, qovun va bodring 
gorlyankaga payvandlanganda payvandlash-gorlyankani chinbargi 
butunlay olib tashlangan holda o„sadi.

---

Gorlyankaga payvandlash uchun o„suv nuqtasi va birinchi 
chinbargni olib tashlash kerak. Urug„barg ostidan (urug„barg o„rtasi) 
1,5-2 sm uzunlikda kesiladi, bu kesikka po„stining har ikki tomoni 
1,5-2 sm dan kesilgan payvandust kirgiziladi va qisqich bilan 
mahkamlanadi. 
Xususan payvandlashning iskana “tilchali” usuli samarali. Bu 
holda kesishni bargga yaqin joydan kesish kerakki: u joyda so„rish 
va ozuqa elementlarining harakatlanishi jadalroq bo„ladi.