S. Y. Yusupov, sh. R. Gulomov, N. B. Nasrullayev

Karderlar. 
Birinchi xabar tarqatuvchi bank kartalarini atributlarini 
yig„ish 
bilan shug‗ullanadi. U sotuvchi yoki ofitsiant bо‗lib, 
sezdirmasdan mijoz kartalaridan ma‘lumotlarni olishi mumkin. U firma 
yoki bank menejeri bо‗lishi mumkin va xizmat lavozimidan foydalanib, 
kartadar ma‘lumotlar bazasiga ruxsat olishi mumkin. U zararkunanda 
dasturlar josuslarni (spyware) kiritib yoki fishing orqali karta 
raqamlarini olishi mumkin. Ma‘lum miqdordagi bank kartalariga ega 
bо‗lingach, birinchi xabar tarqatuvchi ularni ikkinchiga yuboradi. 
Ikkinchi shaxs jinoiy biznes 
tashkillashtiruvchisi 
rolini о‗ynaydi.
U 
 
о‗zida ma‘lumotlarni jonlantiradi va bajaruvchilarga 
taqsimlaydi. Uchinchi tarqatuvchi ikkinchining buyurtmalari bо‗yicha 
karta rekvizitlarini verifikatsiyasini 
bajaradi, 
ya‘ni ularni haqiqiyligini 
va tо‗lovga yaroqliligini tekshiradi. Tо‗rtinchi tarqatuvchi pulli veb-
saytni yoki qalbaki-dо‗konni yoki karta orqali xizmatlar tо‗lovini 

---

53 
amalga oshirish imkoniyatiga ega internet-kazinolarni 
yaratadi 
va 
qо‗llab-quvvatlaydi. U billing kompaniyalari bilan bir nechta 
shartnomaga ega va vaqti-vaqti bilan ularni hamda о‗zining e‘lonlarini 
о‗zgartirib turadi. Bu pullarni qonuniylashtirish uchun mexanizmdir. 
Beshinchi guruh – 
siquvchilar 
deb ataladi. Ular ikkinchi shaxsdan о‗nlab 
bank karta raqamlarini partiyalarni olishadi va turli mijozlar kо‗rinishadi 
tо‗rtinchi shaxsning qonuniy pullarni naqd qiluchi korxona orqali 
kiriishadi. Bunda ular texnik vositalar yordamida turli davlatlardan va 
turli kompyuterlardan ruxsatni emulyatsiyalashlari lozim. Ular ishlari 
uchun tо‗langan haqni olishadi, kamdan kam hollarda – foydadan foiz 
olishadi. Oltinchi shaxs amalga oshirishni boshqa kanalidir, u narsalar 
kardingi 
bilan shug‗ullanadi. Ikkinchidan ―tanlab olingan‖ eng istiqbolli 
kredit raqamlarni olib, ulardan haqiqiy internet-dо‗konlarda xaridlar 
qilish uchun foydalanishadi. Asosan qimmat, og‗ir bо‗lmagan va yaroqli 
texnikalar – mobil telefonlar, videokameralar, kompyuter tо‗plamlari va 
shu kabilar xarid qilinadi. 
Tabiiyki, ular uning manziliga buyurtma berishmaydi. Buyurtmalar 
qabul qilish uchun yettinchi sheriklar guruhi – 
drop 
mavjud
. 
Ular boy 
mamlakatlardan kelgan fuqarolardir, chunki onlayn-dо‗konlarning 
aksariyati AQSH, Kanada va Yevropa Ittifoqi hududlaridan tashqarida 
buyurtma bermaydi, va agar qilsalar, bu xaridorlarni juda ehtiyotkorlik 
bilan nazorat qiladilar. Droplarning ishi dо‗kon xodimini buyurtma 
bergan telefonni tasdiqlash, qabul qilish va darhol oltinchi ishtirokchiga 
(ba‘zan 
izlarni 
mustahkamlash 
uchun 
boshqa 
dropga) 
jо‗natishdir. Droplar talabalar kabi jamiyatning kam daromadli 
qatlamlari tomonidan tо‗planadi, odatda bir drop bir necha hafta 
oralig‗ida faqat о‗nlab operatsiyani amalga oshiradi. U tо‗lovni 
tovarlarning qiymatini bir qismiga yoki foiziga kо‗ra oladi. Nihoyat, 
sakkizinchi yordamchi paketlarni dropdan qabul qilish va sotish bilan 
shug‗ullanadi.