S. Y. Yusupov, sh. R. Gulomov, N. B. Nasrullayev

Tarmoqdagi anomaliyalar tahlili. 
DDoS-hujumini vaqtida 
aniqlash – agarda biz tarmoq resursini qulashini fakt bо‗yicha 
kurashishni istamak asosiy muammo shundan iborat. DDoS-hujumini 
aniqlashning eng samarali yо‗llari tarmoqda trafikni о‗tishi haqidagi 
statistik ma‘lumotlarni tо‗plashga asoslangan. Statistika uchun 
ma‘lumotlar manbalari sifatida trafikni о‗zidan yoki u haqidagi ba‘zi 
statistik axborotlardan foydalanish mumkin. Buning uchun tarmoqqa 
о‗rnatiluvchi qо‗shimcha sensorlar, yoki mavjud tarmoq elemenlari 
taqdim etishi mumkin bо‗lgan axborot foydalaniladi. Bevosita 
marshrutizatorlardan bunday axborot olingan taqdirda Netflow protokoli 
foydalaniladi. Bu protokol о‗z vaqtida marshrutizatorlar ishini 
optimallashtirish uchun ishlab chiqilgan, uning vazifasi agarda paket 
oqim talablariga mos kelsa, har bir paketni qayta ishlamasdan, uni iloji 
boricha tezroq qayta yо‗naltirishdan iborat. Protokol asosiy vazifani 
yechish uchun samarali bо‗lmadi, biroq DDoS-hujumlari bilan kurashish 
uchun juda qо‗l keldi va yanada kengroq tarmoq ishini tahlillash uchun 
ham qо‗l keldi. 
Bunday qobiliyatlar protokolga dinamik rejimda о‗tgan oqimlar va 
paketlar bо‗yicha barcha statistik ma‘lumotlar rо‗yhatga olinuvchi unga 
о‗rnatilgan jadvallarni shakllantirish imkoniyatini beradi: paket 
qayerdan kelganligi, qayerga borishi, uning protokoli, porti, qancha 
miqdordagi ma‘lumotlar yuborilgani. Yana keyingi tahlil uchun tashqi 
tizimning statistik ma‘lumotlarini eksport qilish imkoniyati mavjud.
Himoyalanuvchi resursda joriy trafikning birdan normaldan 
farqlanish vaziyati DDoS-hujumi hisoblanadi. Aytib о‗tish joizki, tizim 
faqat trafikdan chetlanishnigina taniydi, u nimadan kelib chiqqanini - 
resurslarga qonuniy murojaatlardanmi (yangi patch qо‗yilganmi, 
reklama kompaniyasi о‗tkazilganmi) yoki DDoS-hujumdanmi – buni 
faqat resurs egasi aniqlaydi, bunday hajmli murojaatni kutganmi yoki 
yо‗q. 
Anomaliyalar dalili aniqlangach sinflashtirish amalga oshiriladi va 
u qanchalik jiddiyligi aniqlanadi. Agarda DDoS-hujumi tarmoqda 
muammo tug‗ilishi xavfini tug‗dirmasa, unda kuzatish va hech nima 
qо‗llamaslik lozim, chunki resursga qonuniy foydalanuvchini 
qо‗ymaslik ehtimoli paydo bо‗ladi. 

---

50 
DDoS-hujumlariga qarshi turishning umumiy sxemasi 7-rasmda 
keltirilgan. 
Bu yechimni texnik amalga oshirish tarmoqda ikki qо‗shimcha 
qurilma bо‗lishini nazarda tutadi, birinchisi kiruvchi trafik monitoringini 
olib boruvchi va DDoS-hujumni о‗tkazilishini aniqlaydigan, ikkinchisi 
esa tashqaridan keluvchi trafikni filtrlovchi (tozalovchi). Normal rejimda 
bu qurilmalar о‗tuvchi trafikka hech qanday ta‘sir kо‗rsatmasligi kerak. 
Hujum vaqtida ―tozalash‖ qurilmasi DDoS-paketlar kabi 
identifikatsiyalanuvchi trafikni ushlab qoladi, bu bilan uni tor mijoz 
kanallariga va mijoz resurslariga nisbatan tushishiga yо‗l qо‗ymasdan, 
mijozga uzluksiz ravishda asosiy xizmatlarni amalga oshiradi. 
7- rasm. DDoS-hujumlarga qarshi chora kо„rish sxemasi