S. Y. Yusupov, sh. R. Gulomov, N. B. Nasrullayev

Steganografik tizim 
yoki 
stegotizim 
axborotni uzatish maqsadida 
maxfiy kanal yaratish uchun ishlatiladigan vositalar va usullar tо‗plami. 
Steganosistemani qurishda quyidagi qoidalar e‘tiborga olinishi 
kerak: 

raqib steganografik tizim va uni amalga oshirish tafsilotlarini 
tо‗liq biladi. Potensial raqibga noma‘lum bо‗lgan yagona ma‘lumot, bu 
faqat uning egasi mavjudligi va maxfiy xabarning mazmunini belgilashi 
mumkin bо‗lgan kalit;

agar raqib maxfiy xabar mavjudligini bilib olsa, u kalitga ega 
bо‗lmaguncha, boshqa ma‘lumotlarda saqlanuvchi о‗xshash xabarlarni 
olishiga yо‗l qо‗ymaydi;

potensial raqib maxfiy xabar tarkibini ochishda texnik va 
boshqa ustunliklarga ega bо‗lmasligi lozim. 
Steganotizimning umumiy modeli 22- rasmda keltirilgan. 

---

125 
Kiruvchi xabar
с
Xabar
Konteyner 
(bo sh)
с
с
Xabar
Olish
Kalit
Kalit
Konteyner
с
с
Stego
22- rasm. Steganotizimning umumlashtirilgan modeli 
 
Har qanday ma‘lumot axborot sifatida ishlatilishi mumkin: matn, 
xabar, rasm va hokazo. Umuman olganda, "xabar" sо‗zidan foydalanish 
tavsiya etiladi chunki, xabar matn, tasvir yoki audio ma‘lumot bо‗lishi 
mumkin. Keyinchalik, maxfiy axborotni ifodalash uchun, biz xabar 
sо‗zini ishlatamiz. 
Konteyner - 
maxfiy xabarlarni yashirishga mо‗ljallangan har 
qanday ma‘lumot. 
Bо‗sh konteyner 
- 
singdirilgan xabarga ega bо‗lmagan 
konteyner; tо‗ldirilgan 
konteyner 
yoki 
stego 
- 
singdirilgan ma‘lumotni о‗z ichiga olgan konteyner. 
Kiruvchi (maxfiy) xabar 
- konteynerga biriktirilgan xabar. 
Steganografik kanal yoki oddiygina stegokanal - 
stegoni uzatish 
kanali.