S. R. Uraimov madaniyat nazariyasi va metodlari qo'llanma mundarija

Usul - jismoniy mashqlarni o'rgatishda o'rgatish, o'rganish, bilimlarni uzatish usuli.
Metodika - jismoniy tarbiya jarayonida ma'lum natijaga erishishga qaratilgan vositalar va usullar tizimi, ya'ni. fanni o'qitish shakllari .­
Jismoniy tarbiya jarayonida o'ziga xos va o'ziga xos bo'lmagan ko'plab usullar qo'llaniladi .
Nonspesifik usullarga quyidagilar kiradi:

• 
  og'zaki ta'sir,
  
• 
  vizual ta'sir.
  

Maxsus usullarga (amaliy) kiradi:

• 
  qat'iy tartibga solinadigan mashqlar usullari,
  
• 
  mashqlarni o'yin uslubida qo'llash usuli, mashqlarni musobaqada qo'llash ­usuli;
  
• 
  aylanma o'rgatish usuli.
  

O'qitish usuli - bu bilim, ko'nikma va ko'nikmalarni uzatish usuli, vosita va axloqiy-irodaviy fazilatlarni, estetik tushunchalar va didlarni rivojlantirish va tarbiyalash usuli.
O`qitish metodi yordamchi vositalar, asosiy metodni qo`llash shartlari bo`lib, o`qituvchi tanlagan metod samaradorligini oshirish maqsadida foydalanadi.
Ta'lim va ta'lim texnikasi va usullarini tanlash:

1. 
   Ta'lim va tarbiyaning maqsadi haqida aniq tasavvurga ega bo'lish zarurati,
   
2. 
   Dars maqsadlarining o'ziga xosligi.
   

3. 
   O'quv materiali mazmunining xususiyatlari.
   
4. 
   rivojlanish darajasini va harakatchanligini hisobga olgan holda .­
   

5. Darslarni o'tkazishning o'ziga xos shartlarini hisobga olish.
6. O'z uslubiy va texnik tayyorgarligingizga tayanish.
Og'zaki (nutq) ta'sir qilish usuli
Pedagogik jarayonda so`zning roli ayniqsa katta, ­o`qituvchi faoliyatining deyarli barcha jabhalari so`zdan foydalanish bilan bog`liq. So'z usuli ikkinchi signal tizimi orqali harakat qiladi. So'zning vazifasi ko'p qirrali. U orqali bilimlar yetkaziladi, tasavvurlar faollashtiriladi va chuqurlashtiriladi, vazifalar qo‘yiladi, topshiriqlar beriladi, ularga munosabat shakllanadi, ularning bajarilishi boshqariladi, erishilgan natijalar tahlil qilinadi va baholanadi, axloqiy va estetik tarbiya shakllanadi, o‘quvchilarda xatti-harakatlari nazorat qilinadi. Jismoniy tarbiya jarayonida ushbu usul yordamida mashqlarni o'rganishda o'qituvchi:
a) idrokni faollashtiradi, harakatlarda asosiy narsani ta'kidlaydi va ko'rsatadi, uni ongli ravishda idrok etishga erishadi;
b) spektakl o'ynaydi! terminologiya yordamida allaqachon o'rganilgan harakatlar haqida ;­
v) majoziy taqqoslash, qiyoslash va hokazolar yordamida yangi harakatlar haqida fikr uyg'otadi.
So'zning vazifasiga qarab, uning turli shakllari qo'llaniladi:

1. 
   Hikoya - o'rganilayotgan hodisalarning og'zaki tavsifi, ­harakatlarning tahlili. U aniq, majoziy, sig'imli, mazmunli, o'rtacha hissiy va terminologik savodli bo'lishi kerak.
   
2. 
   Idrokni yo'naltirish va chuqurlashtirish uchun namoyish yoki harakat jarayonida qo'shilgan tushuntirish ishlatiladi .­
   
3. 
   Ko'rsatmalar va buyruqlar lakonik imperativ ­kayfiyat bilan ajralib turadi. Ular to'g'ridan-to'g'ri rahbarlik qilish usuli (favqulodda vaziyatlarni boshqarish).
   
4. 
   Og'zaki baholash - (ma'qullash yoki rad etish) - ­topshiriqlarni bajarish o'lchovini aniqlash.
   

5. 
   savol-javob bilan cheklanmaydigan o‘zaro munozara shakli .­
   
6. 
   Og'zaki hisobotlar va o'zaro tushuntirishlar - ( o'qituvchining iltimosiga binoan talabalarning siqilgan, ixcham xabarlari). ­O'qituvchi uchun bu shakl pedagogik yondashuvning to'g'riligini va butun pedagogik jarayonning samaradorligini tekshirish manbai hisoblanadi.
   
7. 
   O'z -o'zini talaffuz qilish, o'z- o'zini tartibga solish - o'z-o'zini tarbiyalash va o'z-o'zini tarbiyalash usullariga murojaat qiling . ­Ichki nutq yordamida talaba harakatning butun ketma-ketligini tasavvur qiladi va ishlab chiqadi, harakatning asosiy bosqichlariga e'tiborni qaratadi, harakat o'lchovi haqida o'ylaydi.
   
8. 
   Ideomotor trening va psixoregulyatsiya mashqlari usuli. Ushbu usullarning asosi ­ichki nutq, majoziy fikrlash va mushak-harakat tasvirlaridan maxsus yo'naltirilgan foydalanishdir. Ushbu usullar guruhiga quyidagilar kiradi: ideomotor trening, bo'lajak harakatga hissiy o'zini-o'zi moslashtirish, o'z- o'zini rag'batlantirish va o'z-o'zini tartibga solish ­, tana funktsiyalari holatini yo'naltirilgan tartibga solish uchun aqliy harakatni safarbar qilish qobiliyati ­(masalan, hatha yoga, ushu). , va boshqalar.). Avtojenik ta'lim hozir juda mashhur bo'ldi.­