S. R. Uraimov madaniyat nazariyasi va metodlari qo'llanma mundarija

Harakat tezligi . Tezlik ostida harakatlarning sikllarini takrorlash chastotasini yoki vaqt birligidagi harakatlar sonini tushuning. Shunday qilib, biz yurish tezligi haqida gapiramiz - daqiqasiga 120-140 qadam.
Amalda temp tushunchasi ­tezlik tushunchasi bilan chambarchas bog'liq, lekin ular bir xil emas. masalan qo'lingizni turli balandliklarga ko'tarib, bir xil tezlikda tushirishingiz mumkin, qo'l harakati tezligi esa boshqacha bo'ladi. Yugurish tezligi bir xil chastotada ham har xil bo'ladi, lekin yugurish qadamlarining uzunligi turlicha bo’lishi mumkin. Shu bilan birga shunisi aniqki masalan, yugurish tezligi qadamlarning uzunligiga ham, chastotasiga ham bog'liq, ular o'rtasida har bir yuguruvchi uchun ma'lum optimal nisbat mavjud.
tananing harakatlanuvchi qismining massasi yoki inersiya momentlariga bog'liq . Shunday qilib barmoqlarni harakatlantirganda, tanani harakatga keltirgandan ko'ra yuqori tezlikni (sekundiga 8-10 harakat) ushlab turishingiz mumkin ( I -2 harakat). Tempning o'zgarishi bilan harakatning butun tuzilishi ko'pincha sifat jihatidan o'zgaradi. Shunday qilib, agar tezlik ma'lum chegaralardan oshsa, oddiy yurish yugurishga aylanadi.
Pedagogik amaliyotda fiziologik yukni oshirish yoki kamaytirish maqsadida turli xil harakatlar tezligi keng qo'llaniladi.
Harakatlarning chastotasi o'rnatilmagan bo'lsa va mashq natijasi unga bog'liq bo'lmasa, u holda tinglovchilar harakatning individual tezligiga ega bo'ladilar. Bu organizmning o'ziga xos xususiyatlari (bo'yi, vazni, asab tizimining turi), va umuman shaxsning xususiyatlari (umumiy faoliyat, o'ziga nisbatan talabchanlik) va ushbu harakatni o'zlashtirish darajasi bilan belgilanadi.


3. Harakatlarning dinamik xarakteristikalari
Harakatning dinamik xarakteristikasi inson tanasining harakatiga ta'sir qiluvchi kuchlarning o'zaro ta'siri bilan belgilanad. Ichki va tashqi kuchlarga bo'linadi.
Ichki kuchlarga quyidagilar kiradi :
a) harakat apparatining faol kuchlari - mushaklarning tortish kuchlari;
b) skelet-muskul tizimining passiv kuchlari - elastik mushak kuchlari, mushaklarning yopishqoqligi va boshqalar;
v) reaktiv kuchlar - tezlanishlar bilan harakatlar jarayonida tana qismlarining o'zaro ta'siridan kelib chiqadigan aks ettirilgan kuchlar.