S. P. Allayorov

Axborot tizimining asosiy maqsadi – 
axborotni saqlash va uzatishni tashkil 
etish. Axborot tizimi axborotga ishlov berishning “inson – kompyuter” tizimidan 
iboratdir. Axborot tizimining funktsiyalarini unga yoʻnaltirilgan ATni bilmasdan 

---

11 
turib amalga oshirib boʻlmaydi. AT axborot tizimi sohasidan tashqarida ham 
mavjud boʻlishi mumkin. 
Axborot tizimidan oldin "Tizim nima?" degan savolga javob beraylik. Tizim 
(sistema) deb, yagona maqsad yoʻlida bir vaqtning oʻzida ham yaxlit ham oʻzaro 
bogʻlangan tarzda faoliyat koʻrsatadigan bir necha turdagi elementlar majmuasiga 
aytiladi.
Tizim tushunchasi juda xam keng tarqalgan termin boʻlib, juda xam koʻp 
ma’noni anglatadi. Koʻp xollarda texnika vositalari va dasturlari yigindisiga 
"
TIZIM
" deb ataladi. Tizim tushunchasiga "axborot" soʻzini qoʻshsak u xolda 
"tizimning" yaratilish maqsadi va ishlash printsipi tushuniladi. Axborot tizimi 
foydalanuvchilarga istalgan muhitdagi axborotlarni saqlash, qayta ishlash, qidirish 
imkonini yaratadi.
Axborot tizimi deb oldinga qoʻyilgan maqsadgi erishish axborotlarni 
saqlash, qayta ishlash va uzatish metodlari va vositalari yigʻindisiga aytiladi.
Axborot tizimi- axborotni toʻplash, saqlash, izlash, unga ishlov berish hamda 
undan foydalanish imkonini beradigan, tashkiliy jihatdan tartibga solingan jami 
axborot resurslari, axborot texnalogiyalari va aloqa vositalariga tushuniladi.
Tizimlar bir-biridan tarkibi va qanday maqsadda qoʻllanilishi bilan ajratiladi. 
Har xil elementlar va har xil maqsadlarda qoʻllaniladigan tizimlarga misollar 
keltiramiz (1.1-jadval):
1.1-jadval 
Tizimlar 
Tizim elementlari 
Tizimning asosiy 
vazifasi 
Firma 
Ishchilar, vositalar, 
tovarlar, bino va 
boshkalar
Tovar ishlab 
chiqarish
Kompyuter 
Elektron va 
elektromexanik 
Ma’lumotlarni qayta 
ishlash

---

12 
elementlar, aloqa 
liniyalari va h.k.