S. P. Allayorov

 
1.2-rasm. Axbort tizimidagi jarayonlar. 
•
Tashqi va ichki manbalardan axborot kiritish; 
•
Kiritilgan axborotga ishlov berish va uni qulay shaklda taqdim etish; 
•
Istemolchilarga taqdim etish yoki boshqa tizimga uzatish uchun axborotni 
chiqarish; 
•
teskari aloqa – bu kiritilgan axborotni tuzatish uchun ushbu tashkilot 
odamlari tomonidan qayta ishlagan axborot.
Informatikada 
"tizim"
tushunchasi koʻproq texnik vositalar va dasturlar 
toʻplamiga nisbatan ishlatiladi. Kompyuterning texnik qismini 
"tizim"
deb 
tasavvur etish mumkin. Xuddi shunday hisobotlarni tayyorlash va elektron 
hujjatlar oqimini boshqarish kabi amaliy vazifalarni echish uchun moʻljallangan 
dasturlar toʻplamini ham 
"tizim"
deb hisoblash mumkin. Xoʻsh, bunday vaziyatda 
"Bu axborotlardan qanday foydalanish kerak.?" degan tabiiy savol koʻndalang 
turadi. Bunday savolga javob berishda malum ketma-ketlikda ish yuritishimiz 
lozim boʻladi. Shuning uchun ishni axborotlarni olish, ularni saqlash va bir joydan 
boshqa joyga uzatish, xullas, 
axborot tizimlardan
boshlaymiz. 
Belgilangan maqsadga erishish uchun axborotlarning shakli va mazmuniga 
koʻra turlarga ajratish, ularni saqlash, izlash va qayta ishlash tamoyillariga, qayta 
ishlash uchun qoʻllaniladigan usullar, shaxslar hamda vositalarning oʻzaro 
bogʻlangan vositasiga - 
axborot tizimi (AT) deyiladi
.
Axborot tizimini yaratish va undan foydalanish qoʻyiladigan maqsadga 
muvofiq boʻlishi lozim. Aks holda undan foydalanish manoga ega boʻlmaydi. Shu 
manoda malumotlar omborini umumiy bir turda tasnif qilish mumkin. Bazi 
tizimlar esa umuman tasnif qilinmaydi. Axborot tizimlari quyidagi masalalar 
guruhini tadqiq qiladi va oʻrganadi: 
Tashkilot personal 
yoki boshqa 
axborot tizimlari
kiritish 
Ishlov berish
chiqarish
Teskari aloqa 

---

17 
•
texnik, axborotlarni ishonchli yigʻish, saqlash, joʻnatish, qayta ishlash va
uzatish usullarini oʻrganish bilan bogʻlangan. 
•