С.Қ. Махмудов

лизинг объектининг хизмат муддати
- лизинг объектига қонун 
ҳужжатлари асосида амортизация ҳисобланадиган давр; 
дастлабки билвосита харажатлар
- лизинг шартномасини тузиш ва 
лизингни ташкил этиш билан боғлиқ бўлган ва лизинг объекти қийматига 
қўшилмайдиган харажатлар; 
дастлабки бевосита харажатлар
- лизинг объектини етказиб бериш, 
уни фойдаланиш учун яроқли ҳолга келтириш билан боғлиқ бўлган ва лизинг 
объекти қийматига қўшиладиган харажатлар. 
Банклар фақат лизинг шартномаси муддати тугаганидан кейин лизинг 
объекти лизинг олувчининг мулкига ўтишини кўзда тутувчи лизинг 
операцияларини амалга ошириши мумкин.
Бунда лизинг олувчи лизинг берувчи банкка лизинг объектини сотиб 
олиш, уни етказиб бериш, ишга тайѐр ҳолга келтириш билан боғлиқ барча 
харажатларини ва келишилган фоизлар тўловини амалга ошириши лозим. 

---

303 
Лизинг берувчи банк лизинг объектини сотувчидан келгусида унинг 
ўзига лизинг асосида фойдаланиш учун бериш мақсадида сотиб олган 
тақдирда бир шахснинг ўзи ҳам лизинг олувчи, ҳам сотувчи бўлишига йўл 
қўйилади. 
Лизинг операциялари молиявий барқарор бўлган хўжалик юритувчи 
субъектларга тўловлилик, таъминланганлик, банк томонидан лизинг 
объектини сотиб олишга инвестиция қилинган кредит маблағларини 
қайтаришлик ва мақсадга мувофиқ фойдаланишлик тамойиллари асосида 
амалга оширилади.
Лизинг операцияси лизинг объекти лизинг олувчи томонидан бевосита 
тадбиркорлик фаолиятини амалга ошириш мақсадида ишлатилиши кўзда 
тутилган ҳолларда кўрсатилади.
Қиморхоналар ва биллиардхоналарни ташкил этишда лизинг объектини 
қўллаш кўзда тутилган ҳолларда лизинг хизматларини кўрсатишга йўл 
қўйилмайди. 
Лизинг бўйича молиявий ижарага олинган мол-мулкнинг тасодифан 
нобуд бўлиши, йўқолиши, ўғирланиши, шикастланиши, бузилиши ва барвақт 
эскириши хавфи билан боғлиқ бўлган тарздаги ҳар қандай етказилиши 
мумкин бўлган зарардан лизинг объектини суғурталаш тарафларнинг 
келишувига биноан суғурталанади. Бундай келишув бўлмаган тақдирда, 
лизинг олувчи лизинг объекти суғуртаси учун жавобгар бўлади.
Лизинг берувчи ва лизинг олувчи ўзаро келишган ҳолда қонун 
ҳужжатларига мувофиқ лизинг объектини жадал амортизация қилишни 
қўллаш ҳуқуқига эга. 
Банклар қонун ҳужжатлари ҳамда ушбу Низом асосида лизинг 
хизматлари кўрсатишнинг ички тартибини ишлаб чиқишлари лозим. Мазкур 
ички тартибларда қонун ҳужжатлари ва ушбу Низомга зид меъѐрларни 
ўрнатилишига йўл қўйилмайди.

---

304