S. M. Masharipov X. S. Tadjiyeva tibbiy kimyodan amaliy mashg’ulotlar uchun darslik



Download 8,51 Mb.
bet5/68
Sana26.03.2022
Hajmi8,51 Mb.
#511663
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   68
Bog'liq
5.Тиббий киме дарслик

Mikrobiogen elementlar — organizmdagi miqdori 0,01% dan kichik bo‘lgan elementlardir (Cu, Zn, Mn, Mo, Cr, Au, Se, Bi, Ag, Br, I, F va boshqalar).
Elementlarning bunday sinflanishi ba’zi hollarda shartli hisoblanadi. Bunga sabab inson yashayotgan atrof-muhitdagi elementlarning miqdor ulushlarining farqidir. Masalan muhitda nikel miqdori ortiq bo‘lsa, uning organizmidagi ulushi ham yuqori bo‘ladi. Bu esa o‘z navbatida uning mikrobiogen elementlarga mos keladigan miqdorlargacha etib borishga va demak, sinflanishining o‘zgarishiga sabab bo‘ladi.
Elementlar tirik organizmlarda bajaradigan vazifalarning ahamiyatliligi bo‘yicha quyidagi uch asosiy sinfga bo‘linadi.
Hayotiy zarur bo‘lgan yoki essensial elementlar. Bunday elementlarga barcha makrobiogen va ko‘pchilik mikrobiogen elementlar kiradi va ular bo‘lmasligi yoki miqdorining keskin kamayishi hayotiy jarayonlarning to‘xtashi yoki sezilarli darajada buzilishiga olib keladi. Masalan Fe, Cl, Cu, Zn, I va b. Bularsiz hayot mavjud bo’la olmaydi.
Hayotiy ahamiyatga ega bo‘lishi mumkin bo‘lgan elementlar. Bunday elementlarga tirik organizmlarda doimiy ravishda uchraydigan, ammo qanday biokimyoviy jarayonlarda bevosita ishtirok etishi oxirigacha aniqlanmagan elementlar kiradi. Bunday elementlarga Cr, Ni va Cd larni misol tariqasida keltirish mumkin. Jumladan, organizmdagi xrom miqdorining kamayishi qondagi qand miqdorining nisbatan ortishiga olib keladi. Ammo shu bilan bir qatorda hanuzgacha xromning qand metabolizmida bevosita ishtirok etishini isbotlaydigan biror-bir dalil ma’lum emas.
Biologik ahamiyati oxirigacha aniqlanmagan elementlar. Bu sinf elementlari boshqa sinf elementlari singari tirik organizmda doimiy ravishda uchraydi. Ammo ulardan farqli ravishda organizmda qanday molekulalar tarkibiga kirishi, biror-bir biolo­gik ahamiyatga ega ekanligi aniqlanmagan. Biologik vazifasi mutloq noaniq bo‘lgan bunday elementlarga Ba, Bi, U, Ru, Br, Al larni keltirish mumkin.
Elеmеntlаrning miqdоri vа tаqsimlаnishi оdаmning yoshigа, jinsigа, mеhnаt fаоliyati turigа, yil fаsllаrigа bоgʻliq boʻlаdi.
Mаsаlаn hоmilа jigаridаgi Cu miqdоri kаttа оdаmning jigаridаgi Cu miqdоridаn 10 mаrоtаbа koʻp boʻlаdi. Chаqаlоq jigаridаgi Mо miqdоri kаttаоdаmnikidаn 10 mаrоtаbа koʻp boʻlаdi.
Buyrаkdаgi Cd, qоn zаrdоbidаgi Cu vа Fe miqdоri yosh bоlаlаrdа оrtib bоrib, 15-16 yoshgа еtgаndа oʻrtаcha miqdоrni tаshkil qilаdi. Qаri оdаmlаrning oʻpkаsidаgi Ti yangi tugʻilgаn bоlа oʻpkаsidаgidаn 10 mаrоtаbа koʻp boʻlаdi.
Biоgеn elеmеntlаrning tаqsimlаnishi qаtоr pаtоlоgik hоllаrdа oʻzgаrаdi.

Download 8,51 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   68




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish