S. E. Xolmurotoy, N. T. Shoyusupova

m ahsulot ishlab chiqarish xarajatlari qisqarmaydi.
Resurslar miqdori kamayib borishi bilan bu usul ish bermay qo‘yadi. Ekstensiv
usulning istiqboli yo ‘q, chunki bu usulda ehtiyojlar to ia ro q qondirilmaydi, ishlab
chiqarish uchun resurslar etishmay qoladi. Shu bois iqtisodiy o'sishning intensiv
usuliga o'tiladi. Intensiv usul iqtisodiy o'sish resurslarini tejab — tergab ishlatish
hisobini ta'minlanishini bildiradi.
Intensiv usul, birinchidan, Y alM miqdoran ko'payib borishini, ikkinchidan
mahsulotlar va xizmatlarning sifati oshib borishini bildiradi. Bu usul kam resurs
sarflagan holda o ‘sayotgan talab - ehtiyojni toiaroq qondirishiga, binobarin, aholi
farovonligini uzluksiz oshirishga qodir b oiad i.
Iqtisodiy o'sish yuz berishi uchun birinchi navbatda aw al sarflangan resurslaming
o'rni qoplanishi kerak, shundagina Y alM oldingi miqdorda yaratilishi mumkin.
Bundan ortiqroq Y alM yaratüishi uchun investitsiyalar talab etiladi.
Investitsiyalar iqtisodiy o'sishni ta'minlash uchun daromad topish maqsadlarida
ishlab chiqarishga kiritilgan mablagiardir. Investitsiyalar kapital mablagiar deb ham
yuritiladi.
In vestitsiyan in g o ‘zi n om in al va real sarm oyalarga b o iin a d i. N o m in a l
investitsiyalar pul shaklidagi sarmoyalaidir. Nom inal investitsiyalarning o'zgarishlari
oldingi va so'nggi jalb qilingan mablag’ o'rtasidagi miqdoriy farqi bilan aniqlanadi.
Real investitsiya moddiy shakldagi investitsiya b o iib , nominal investitsiya moddiy
resurslarga aylangach vujudga keladi. Real investitsiya qo'shimcha olingan stanok,
150

---

traktor, kompyuter, bino shaklida b oiganidan uning yagona m oddiy o ic h o v i
bo‘lmaydi.