S a m a r q a n d d a V l a t u n I v e r s I t e t I r a h m o n q u L o r z I b e k o V

Chiqdi bog'idin bir gul, men sori shitob aylab,
Burqain solib yuzdin, bag'rimi kabob aylab.
Titravuj taqib boshqa, zarvaraq sepib qoshqa,
Meni oldi yonboshqa, din uyin xarob aylab...
Bexud o ‘lmog‘im k o ‘rdi, boshim uzra o ‘lturdi,
Meni xusha kelturdi, hayidin gulob aylab.
K o‘rgach-o‘q o ‘shal yuzni, bahramand yetib k o ‘zni,
Boadob tutib o ‘zni, naqshi po hisob aylab...
Tarki xonumon etim, go ‘shada makon etim,
Vasfini bayon etim, Shavqidin kitob aylab.
Shavqiy Navoiyning bir qancha ishqiy-tasawufiy g'azallariga 
tazmin muxammaslar, musaddaslar ham bogiab, o'z falsafiy, 
dunyoviy-majoziy fikrlarini ifodaladi. Bu jihatdan Navoiyning:

---

Ne xush bo‘lg‘ay, ikavlon mast bo'lsak, vasl bogHnda,
Qo‘lum bo'lsa aning bo‘ynidayu og'zim qulog'inda.
matla’li mashhur g'azaliga shoir bog'lagan tazmin musaddasi 
xarakterlidir.
Shavqiy Navoiydek yuksak iste’dod egasining baytlariga mantiqan 
mahkam qovushib ketuvchi, yurakka yaqin quyma misralar ijod 
qila olgan, lirik qahramonlarning turli holatlardagi kayfiyatlarini 
ochuvchi chiroyli detallar, original bo‘yoqlar topib ishlatgan. 
Jumladan, shoir musaddasining birinchi:
Falakda dudi ohim, qonli yoshim k o ‘z qarog'inda,
Kyetib sabru qarorim dilbari shirin so‘rog‘inda.
baytini keltirish bilan kuchli mubolag'a ishlatib, sub’ektning 
dastlabki kayfiyatiga xos bo'lgan zo'r hayajon va parishonxotirlikka 
ishora qiladi. Ya’ni yor visoliga intizor bo'lgan lirik qahramon sabru 
qarori tugab, dilbami so'roqlab jo'nagan.
Shavqiyning musaddasi ham o'z asosi bilan Navoiy baytlariga 
chirmashib ketgan.
Shavqiy lirikasining sotsial qimmatini chuqurlashtirgan 
ijtimoiy, falsafiy, axloqiy fikrlar shoir asarlarining ko'p o'rinlarida 
lirik chekinish tarzida bo'lib, ayrim misra, bayt va bandlarda 
ifodalanadi. Bunday she’rlarida shoir faqat muhabbat iztiroblari, 
sevgili yor tavsifi bilan cheklanib qolmaydi, balki o'z zamonasining 
ijtimoiy hayotiga ko'z tashlaydi, taqdirdan shikoyatni, chuqur 
ruhiy holatlami ifodalaydi.
Shavqiy ayniqsa shariat aqidalarini ro'kach qilib xalqni talovchi, 
ulami ijtimoiy jaholat botqog'iga sudrovchi riyokor ruhoniylami 
yoqtirmaydi. Uning nazarida, din ahllari bir xil emas, ular ichida 
yomonlari ham bor. Shoir yomonlarini hajv ostiga oladi.