Ruhiy kamolot vositasi

“Naf’ing agar xalqqa beshak durur, Bilki, bu naf’ o‘zungga 
ko‘prak durur”
. Aksincha, agar inson jamiyatga, xalqqa zarar yet-
kizsa, yomonlik qilsa, bu ham uning o‘ziga qaytadi:
 “Ulki zarar she-
vasini tavr etar, Elga demakim, o‘ziga javr etar”
. Shuning uchun 
haqiqiy inson yurt tashvishi bilan, el g‘ami bilan yashaydi:
Odamiy ersang, demagil odami,
Oniki yo‘q xalq g‘amidan g‘ami.

---

53
Navoiy har bir tushunchaga mukammal ta’rif va tavsif berar 
ekan, fikrni go‘zal va nafis badiiyat libosiga o‘rab, o‘quvchiga taqdim 
qiladi. Uni o‘qir ekansiz, ifoda go‘zalligi sizni maftun qiladi, so‘zlar ji-
losi uchun adibga tahsinlar o‘qiysiz. Birinchi dostonda tilga olingan 
mazkur mavzular, masalalar keyingi dostonlarda o‘ziga xos tarzda va 
talqinlarda bir-biridan go‘zal hamda teran qissalar orqali kitobxon ongi 
va shuuriga yetkaziladi.
“Xamsa” — Navoiy dahosining mahsuli, ayni paytda, millatimiz 
tafakkur ko‘lami hamda ma’naviy qudratining timsoli. Alisher Navoiy 
xalqimizning ongi va tafakkuri, badiiy madaniyat tarixida butun bir 
davrni tashkil etadigan buyuk shaxs, milliy ada 
biyotimizning tengsiz 
namoyandasi, millatimiz g‘ururi, sha’n-u sharafini dunyoga tarannum 
qilgan o‘lmas so‘z san’atkoridir. Albatta, Navoiyni bilish — o‘zlikni 
bi 
lish, Navoiyni sevish — millatni sevish, Navoiyga sadoqat — eng 
ezgu insoniy qadriyatlarga sadoqat demakdir. 
Savol va topshiriqlar:
1.
Navoiyning hayot yo‘li to‘g‘risida o‘rtoqlaringiz bilan fikr almashing.
2. Navoiydan bizga qanday asarlar meros bo‘lib qolgan? Ularni
lirik, epik, ilmiy hamda biografik asarlar tarzida tasniflab, sanab
bering.
3. Xamsachilik an’anasi, xamsanavislar to‘g‘risida qanday 
tasavvurga ega bo‘ldingiz?
4. XV asrda turkiy tilda “Xamsa” yozish o‘ziga xos ijodiy
jasorat bo‘lganligini asoslashga urining.