Rta maxsus ta’lim vazirligi guliston davlat universiteti

Reaksiyani bajarish uchun sulfiteritmasining3-4 tomchi eritmasiga 1-2 tomchi H₂SO₄ qo'shib, kislotali muhitga keltiriladi va unga J₂ yoki K₂MnO₄ eritmasidan 2-3 tomchi qo`shilganda, eritma rangsizlanadi.
6. Qaytaruvchilar sulfilionni lurlioksidlanish darajasigacha qaytarishi mumkin.
7. Sulfidlar sulfitlarni kislotali muhitda oltingugurtgacha qaytaradi:
SO₃^2-+ 2S^2-+ 6H⁺ →3S↓ + 3H₂O
2. Rux metali kislolali muhitda sulfitni vodorod sulfidgacha qaytaradi, vodorod sulfid qo`rg`oshin atsetat(5.20) eritmasi yordamida aniqlanadi:
SO₃^2- + 3Zn + 8H⁺→ 3Zn²⁺ + H₂S + 3H₂O
Bu qaytaruvchilardan tashqari qalay(II)tuzlari, magniy va boshqalar ishlatilishimumkin:
SO₃^2-+ 3Sn²⁺8H⁺ + 18C1^- →3[SnCl₆ ]^3-+ H₂S + 3H₂O
SO₃^2-+ 3Mg + 8H⁺ → 3Mg²⁺ + H₂S + 3H₂O
7. Natriy nitroprussid neytral muhitda sulfit ion eritmasini pushti-qizil rangga bo`yaydi. Rux atsetat va kaliy ferrosianid eritmalari ishtirokida eritmaning rangi kuchayib qizilga aylanadi. Kislotalar eritmani rangsizlantiradi, shuninguchun reaksiyanio`tkazishdan oldineritma neytrallanishi kerak.
Reaksiyani bajarish uchun chinni plastinkaga 1tonichidan rux atsetatningkonsentrlangan eritmasi, kaliy geksalsianoferrat (II) eritmasi va natriy nitroprussid eritmasini tomizganda. oq rangli rux geksatsianoferrat(Il)cho`kma hosilbo`ladi.Shucho`kmaganeytralsulfit eritmasi qo`shilsa, cho`kma qizil rangga kiradi.
6.3. Tiosulfat anionining reaksiyalari
Tiosulfat S<sub>2</sub>O<sub>3</sub><sup>2-</sup> tiosulfat ioni H<sub>2</sub>S<sub>2</sub>O<sub>3</sub> kislotaning anioni bo`lib, bu kislota sulfit kislolaga ko`ra ancha barqaror, u erkin holatda ajratib olinganda, parchalanib SO<sub>2</sub>, S va H<sub>2</sub>O hosil qiladi:
H<sub>2</sub>S<sub>2</sub>O<sub>3</sub> → SO <sub>2</sub>+ H<sub>2</sub>O
Tiosulfat kislotaning tuzlari esa ancha barqaror bo`lib, kuchli qaytaruvchilardir. Tiosulfat ioni oltingugurtning turlioksidlanishdarajalarigacha oksidlanishi mumkin. Bu ta'sir qiladigan oksidlovchining tabialiga bog`liq:
2 S<sub>2</sub>O<sub>3</sub><sup>2-</sup>+ J<sub>2</sub> → S<sub>4</sub>O<sub>6</sub><sup>2-</sup> + 2J<sup>-</sup>
2 S<sub>2</sub>O<sub>3</sub><sup>2-</sup> + 4Cl<sub>2</sub> + 5H<sub>2</sub>O→2SO<sub>4</sub><sup>2-</sup> + 10OH<sup>+</sup> + 8C1<sup>-</sup>
Ishqoriy metallar, stronsiy. rux, kadmiy, nikel, kobalt,marganetsva temir (II)ionlardan tashkil topgan tiosulfatlar suvda yaxshi eriydi.Tiosulfat kislola (K<sub>al</sub>=2,5∙10<sup>-1</sup>; K<sub>a2</sub>l,9∙10<sup>-2</sup>) ancha kuchli kislotabo`lganligi uchun tiosulfai tuzlarining erilmalari neytralga yaqindir. Tiosulfat ionikompleks hosil qilish reaksiyalariga ham kirishadi.