Rta maxsus ta’lim vazirligi guliston davlat universiteti

Reaksiyani bajarishmaxsus ikki tirsakli idishda amalga oshiriladi. Shunday idish bo'lmasa, rezina shlang kiydirilgantiqin bilan berkitilgan probirkaga 5-6 tomchi Na₂CO₃ erilmasi va 6-7 tomchi suyultirilgan HCl eritmasi solinadi.Natijada SO₂ ajralib chiqadi.Ajralib chiqayotgan gazni shlanguchiga kiydirilgan shishanay orqali baritliyoki ohaklisuvga yuttirilganda, eritma loyqalanadi:
Ca(OH)₂+ CO₂ CaCO₃+ H₂O
Agar SO₂ bariyli yoki ohakli suvdan uzoq vaql o'tkazilsa, Ca(HCO₃)₂ yoki Ba(HCO₃)₂ ning hosil bo'lishi natijasida cho'kma eriydi.
CaCO₃ + H₂O + CO₂ Ca( HCO₃)₂
Tekshiriladigan eritmada SO₂^2- va S₂O₃^2- ionlarining bo'lishi SO₂^2- ioniningtopilishigaxalaqitberadi, ularhamkislotalar ta'siridanohaklisuvni loyqalantiradiganSO₂ gazini ajratib chiqaradi, Shuning uchun ham SO₃^2- va S₂O₃^2- ionlarini SO₃^2- ni topishdan oldin oksidlash lozim. Buning uchun karbonatni topishga kirishishdan oldinanalizqilinayotgan eritmaga N₂O₂ yoki KMnO₄ eritmasi qo'shiladi.
2. Kumush nitrat eritmasining 3-4 tomchisi 2-3 tomchi Na₂CO₃eritmasiga ta'sir ettirilganda, oq Ag₂CO₃ cho'kma hosil bo'ladi:
Na₂CO₃+2AgNO₃Ag₂CO₃ + 2NaNO₃
CO₃^2-+2Ag⁺Ag₂CO₃
Cho'kma suyultirilgan kislotalar va ammiakda eriydi.
6.5. Fosfat anionining reaksiyalari
Fosfat ioni uch negizli fosfat (K_a|=7,610^-3; K_a2=6,210^-8; K_a3=4,410^-13) kislotaning anionidir. Ortofosfat kislota uch xil anion hosil qiladi:
H₃PO₄ H⁺ + H₂PO₄^-
H₂PO₄^-H⁺+HPO₄^-
HPO₄^2-H⁺+HPO₄^3-
Na₃PO₄ tuzi gidrolizlanib, kuchli ishqoriy muhit hosil qilgani uchun analilik reaksiyalarni bajarishda neytral muhitga esa bo'lganNa₂HPO₄ tuzi eritmasi olingani ma'qul. Ko`pchilik kationlarning fostatlari suvda kam eriydi, bu esa fosfatlar ishtirokida analizni bajarishni ancha qiyinlashtiradi. Ishqoriy metallar va ammoniyning fosfatlari, aksariyat metallarning gidrofosfatlari suvda yaxshi eriydi. Sirkoniy va vismutning fosfat va gidrofosfallaridan tashqari ko`pgina fosfatlar mineral kislotalarda eriydi.Zr(HPO₄)₂, BiPO₄, AlPO₄, CrPO₄, FePO₄ kabilar sirka kislolada erimaydi. Ko`pchilik fostatlar rangsiz, ayrimlari sariq. Rangli melallarning fosfatlari rangli.