Rta maxsus ta’lim vazirligi guliston davlat universiteti

4.8. Mishyak (V) kationining reaksiyalari
1. Kumush nitrat — AgNO₃ eritmasi AsO₄³'eritmasi bilan nitrat kislota va ammiakda eriydigan qo'ng'ir rangli Ag₃AsO₄ cho'kma hosil qiladi:
AsO₄^3-+ 3 Ag⁺=Ag₃AsO₄↓
2. Kaliy yodid KJ eritmasiga AsO₄^3-eritmasi ta'sir ettirilsa, kislotali muhitda yodid yodgacha oksidlanib, eritma qo'ng'ir rangga kiradi:
H_?AsO₄^-+2J^-+3H⁺ →HasO₂+ Cl₂ + 2H₂O
Reaksiyaning sezuvchanligini oshirish uchun unga kraxmal (ko'k rang) yoki organik erituvchi (ekstraksiya) qo'shish mumkin. Mazkur reaksiya yuqoridagi reaksiyaning teskarisi bo'lganligidan uning o'ngga siljishini ta'minlash maqsadida eritmaga ko'proq miqdor kislota qo'shish kerak bo'ladi.
3. Vodorod sulfid ta'siridan kuchli kislotali muhitda mishyak (V) ion nitrat kislota, ammoniy polisulfid, natriy sulfid va ishqorlarda eriydigan As₂S₅ cho'kmasi hosil qiladi. Konsentrlangan nitrat kislota ta'sirida cho'kma erib arsenat anionini hosil qiladi:
As₂S₅ + 40NO₃^-+ 24H⁺→2AsO₄^3- + 5SO₄^2- + 40NO₂↑+ 12H₂O
4. Ammiak va ammoniy xlorid ishtirokida Mg tuzlari bilan AsO₄³ kislotalarda eriydigan va 2,5 % li amalda ammiak eritmasida erimaydigan oq kristall cho'kma hosil qiladi:
Mg²⁺ + NH₄OH + HAsO₄^2-=MgNH₄AsO₄↓
Reaksiyani bajarishda 2-3 tomchi arsenat eritmasiga 3-4 tomchi ammiak, ammoniy xlorid va magniy tuzi aralashmasi qo'shib, biroz qizdiriladi.
Mazkur reaksiya mikrokristalloskopik reaksiya tarzida ham o'tkazilishi mumkin. Buning uchun mikroskopning kuzatish oynasiga bir tomchi tekshiril^digan arsenat eritmasi va amtriiak, ammoniy xlorid hamda magniy tuzi aralashmasining bir tomchisi qo'shiladi. Hosil bo'lgan kristallar (MgNH₄PO₄•6H₂O kristallariga o'xshaydi) mikroskop yordamida kuzatiladi.