Rivojlangan darslik lotin tayyor doc

 
Xulosa qilib aytganda
, xususiy korxonalarda tadbirkorlikdagi chegaralanish 
deyarli yo`q. Ularda to`la iqtisodiy harakat sharoitlari hukmronlik qiladi, 
tashabbuskorlik, xatarlilik cheklanmaydi. Korxonadagi sarmoyaning batamom 
tadbirkor ihtiyorida bo`lishi to`la erkinlik imkonini tug`diradi. Shunga qarab 
tadbirkorlikning ikki xilini e’tiborga olish mumkin: cheklangan va cheklanmagan 
(suveren) tadbirkorlik. Birinchisi, yollanma boshqaruvchilik, ya’ni davlat va 
korporatsiyadagi boshqaruv faoliyatiga taalluqli bo`lsa, ikkinchisi, xususiy korxona, 
xususiy mulk sharoiti hukmronligi asosidagi tadbirkorlikka taalluqlidir. Bular bir-
biridan mustaqil ish yuritish darajasi bilan farqlanadilar.
Tadbirkorlikda asosiy yo`nalishni belgilab olishda yordam beruvchi, biznes-
rejaning muvaffaqiyatli bajarilishi nazorat tizimini yaratish va ish jarayonida unga 
o`z vaqtida tuzatishlar kiritib borish imkonini beradi. Biznes-rejaning bajarilishi 
kuzatish uchun yil oxirini kutib o`tirishning xojati yo`q. Buning uchun ish 
boshlanishi bilan nazoratni ham boshlash kerak. Bu nazorat nuqtalarini belgilashdan 
boshlanadi. Aytaylik, daromad va xarajat muvozanati, naqd pul xolati, ombordagi 
zahiralar darajasi, mahsulot sifati, ishlab chiqarish rejasi kabilar kamida har oyda 
kuzatiladi. Nazorat tizimi juda oddiy bo`lishi, yechimlarni belgilovchilarning o`z 
vaqtida xabardorligi joyida chora ko`rishni ta’minlashga yordam beradi.
Tadbirkor uchun yana bir muhim omillardan biri sarmoyadir, ya’ni u 
sarmoyador bo`lmasa o`zi mustaqil ish tashkil eta olmaydi. Sarmoyasiz ish yurituvchi 
har qanday sharoitda ham qaram va ijrochi, yarim mustaqil bo`lib qoladi.
Kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni har tomonlama qo`llab-quvvatlash 
sohasida davlat va nodavlat tashkilotlarning vazifalari, majburiyatlari aniqlangan 
bo`lib, bu sohaning rivojlanishi sharoitlari ta’minlangan. Ayniqsa mayda 
tadbirkorlikning muvaffaqiyatli faoliyati uchun ularda tekshirishlar o`tkazish 

---

110
chegaralangan bo`lib, norasmiy va nozarur taftish o`tkazishlar ta’qiqlangan. Bu 
sohada o`rnatilgan nazorat ham tizimli va samaralidir.