Резервная копия Монография Адилбекова cdr

Qon dog‘i hosil bo‘lgan vaqtini aniqlash.
Qon dog‘i hosil bo‘lgan vaqtni 
aniqlash usullaridan biri dog‘dagi xolinesteraza, leytsinaminopeptidaza va 
oksitotsionaza fermentlari faolligini tekshirishga asoslangan. Qon zardobidagi 
xolinesteraza fermenti qon dog‘ida 3-5 oy davomida, leytsinaminopettidaza 
fermenti 50-60 kun, oksitotsionaza fermenti 80-100 kun saqlanishi va 
oksitotsionaza fermentlariniig aniqlangan.
Sud-tibbiy ekspertizasi amaliyotida ko‘p qo‘llanalidigan qon dog‘ini hosil 
bo‘lish muddatini aniqlashni boshqa bir usuli qon tarkibidagi gemoglobin 
moddasini derevatlar (gemoglobin hosilalari)ga o‘tishini spektrial tekshirishga 
asoslangan. Bu usulda gemoglobin, oksigemoglobin va metgemoglobin spekterlari 
tekshiriladi.
Shuningdek, qon dog‘i tarkibidagi xloridlarni dog‘ saqlovchi materialga 
tarqalishini tekshirish asosida qon dog‘ini hosil bo‘lish muddatini aniqlash usuli 
ham mavjud. Qon biror-bir ob’ektga tushgandan so‘ng qon tarkibidagi xlor ionlari 
atrof to‘qimaga o‘tib dog‘ atrofida xoshiya hosil qiladi. Dog‘ni hosil bo‘lganligiga 
qancha ko‘p vaqt o‘tsa, uni atrofidagi xoshiya shunchalik keng bo‘ladi. Qon 
dog‘ida xloridlar borligi 1% kumush-azotli kislotasi yordamida aniqlanadi. Hosil 
bo‘lgan xlor xoshiyasini kengligi dog‘ning hosil bo‘lish vaqtini ko‘rsatadi. Qon 
dog‘ining xlorli shimilishi nafaqat dog‘ni hosil bo‘lgan vaqtiga, balki atrof-muhit 
ta’sirlariga bog‘liq bo‘lganligi sababli bu tekshirish usuli sud-tibbiy ekspertiza 
amaliyotida kam ahamiyatga ega. 
To‘kilgan qon miqdorini aniqlash.
Surishtiruv, tergov harakatlari jarayonida 
murda topilgan joyda o‘lim sodir bo‘lganmi yoki murda boshqa joydan olib 
kelinganmi degan savollar paydo bo‘lishi mumkin. Murda atrofida to‘kilgan qon 
miqdorini aniqlash yordamida ushbu savollar hal etiladi. To‘kilgan qon miqdorini 
aniklashning bir necha usullar bo‘lib, ularning ichida eng ahamiyatlisi qurigan qon 
og‘irligini aniqlash yordamida to‘kilgan qon mikdorini hisoblab topishdir. Bu 
uslubni xatosi 15-20% ni tashkil etadi.