Respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

158

uni yetkazib berish uchun juda ko‘p bosimni his qilsangiz, siz o‘zin- gizni ijodiy muvaffaqiyatsizlikka qo‘yishingiz mumkin. Xo‘sh, orqaga qadam tashlash vaqti keldi. Ijodkorlik amalga oshishi uchun ish va o‘yin o‘rtasida muvozanat bo‘lishi kerak. Yakuniy g‘oya amalga oshganday tuyulsa ham, buning sababi yillar va ko‘plab ek- sprimentlar uni izlashga sarflangan. Axir Tomas Edison muvaffaqi- yatsizlikka o‘zgacha yondoshgan holda quyidagi fikrlarni ta’kidlab o‘tganku: «Men muvaffaqiyatsizlikka uchraganim yo‘q, lekin lam- pochkani yasamaslikning 1000 ta usulini topdim».
Nima deb o‘ylaysiz, stress sizni ko‘proq ijodkor qiladimi yoki kamroq?
Bajarilishi zarur bo‘lgan ishlar ro‘yxatidagi vazifalarni tek- shirish o‘zingizni yaxshi his qilishingizga olib kelishi mumkin. Bosim ostida siz go‘yoki unumdorlik mashinasisiz, bir vazifadan ikkinchisiga o‘ta olasiz. Siz diqqatni yaxshi jamlay oldingiz. Lekin siz ijodkormisiz? Bosim ostida siz juda samarali bo‘lishingiz mum- kin, ammo juda ijodiy emassiz. Shuning uchun ijodkorlik uchun joy qoldirish muhim – tanaffusni rejalashtirish, sayr qilish, ham- kasb bilan suhbatlashish va shu kabi boshqa samara berish ehtimoli yuqori bo‘lgan ishlar.
Qanday qilib sog‘lom ijodkor bo‘lish mumkin?
Stress va ijodkorlik murakkab munosabatlarga ega. Xo‘sh, qa- nday qilib samarali, natijali, ijodiy va sog‘lom bo‘lishingiz mum- kin? «Biz muammo haqida vahima qo‘zg‘aymiz, keladigan birin- chi variantni o‘rganamiz, ushbu variantni tanlaymiz va bajaramiz.
Yangi g‘oyalar kamdan-kam hollarda bir kechada paydo bo‘la- di. Masalan, Charlz Darvinning uzoq davom etgan evolyutsiya nazariyasini olaylik. Darvin o‘nlab yillar davomida ilmiy adabiy- otlarni o‘qib, Galapagos va boshqa ekzotik yo‘nalishlarga sayohat qilgan, astoydil batafsil kuzatuvlar olib borgan va ushbu kuzatishlar va ularni tushuntirish g‘oyalari haqida minglab sahifalar yozuvlar ishlab chiqargan. Agar u shoshilinch harakat qilsa, biror samarali